Երկուշաբթի
15 մայիսի
Կատարի՛ր առաջադրանքները Հայոց լեզու 5 աշխատանքային փաթեթից։
365. Նախադասությունները լրացրո՛ւ (ուղղակի խոսքեր գրի՛ր):
1. Փոքրիկը խնդրեց.
— Մայրիկ’ թույլ տուր խաղալ:
2. — Ժողովուրդ ես ձեզ բան ունեմ ասելու,- անհանգիստ ասաց իշխանը, — մեզ լուրջ կռիվ է սպասվում.:
3. — Ինչքան կարող եմ փակված մնալ , — բողոքեց տղան:
4. — Գույնդ գցել ես , — անհանգստացավ պապիկը:
5. — գնալԴպրոց, դպրոց, դպրոց ,- շարունակ ասում էր մարդ-մեքենան, — գնալ դպրոց, գնալ դպրոց:
366. Ընդգծված նախադասությունը (պատմողի խոսքը) գրիր՝
ա) ուրիշի ուղղակի. խոսքից առաջ,
բ) ուրիշի ուղղակի խոսքի մեջ:
Օրինակ՝
— Ի՜նչ ես ամբողջ օրը պարապ-սարապ պառկում, վե՛ր կաց, մի գո՛րծ արա, — ծույլին հանդիմանում էին հարևանները:
ա) Հարևանները հանդիմանում էին ծույլին.
— Ի՜նչ ես ամբողջ օրը պարապ-սարապ պառկում, վե՛ր կաց, մի գո՛րծ արա:
բ) — Ի՜նչ ես ամբողջ օրը պարապ-սարապ պառկում, — ծույլին հանդիմանում էին հարևանները, — վե՛ր կաց, մի գո՛րծ արա:
1. — Գիտեմ, որ ամբողջ օրն աշխատել եք, բայց չեք վերջացրել նորոգումը, — ցավով ասաց նավի հրամանատարը:
ա) Նավի հրամանատարը ցավով ասաց.
-Գիտեմ, որ ամբողջ օրը աշխատել եք, բայց չեք վերջացրել նորոգումը։
բ) -Գիտեմ, որ ամբողջ օրը աշխատել եք,- ցավով ասաց նավի հրամանատարը,-բայց չեք վերջացրել նորոգումը։
2. — Չեմ կարող հանգիստ նստել ու սպասել գարնան գալուն, ինքս նրան կբերեմ.- անհամբերությամբ ասաց տղան:
ա) Տղան անհամբերությամբ ասաց.
-Չեմ կարող հանգիստ նստել ու զսպել գարնան գալուն, ինքս նրան կբերեմ։
բ) Չեմ կարող հանգիստ նստել ու զսպել գարնան գալուն,-ասաց տղան անհամբերությամբ,-ինքս նրան կբերեմ։
3. — Երբ վերադառնամ, նորից կզրուցենք քո որոշման մասին, դա շա՜տ հետաքրքիր է, — հեռանալիս ասաց հյուրը:
ա) Հեռանալիս հյուրը ասաց.
-Երբ վերադառնամ, նորից կզրուցենք քո որոշման մասին, դա շա՜տ հետաքրքիր է։
բ) -Երբ վերադառնամ, նորից կզրուցենք քո որոշման մասին,-հեռանալիս ասաց հյուրը,-դա շա՜տ հետաքրքիր է։
367. Երկխոսությանը շարունակի՛ր:
— Դե՛, — շշնջաց ընկերս, — սեղմի՛ր կոճակը:
— Զանգն արդեն հնչե՞լ է, — զարմացա ես, — ոչինչ չեմ լսել:
370. Գրի՛ր երկխոսություն, որը տանն ես լսել (կարող ես նաև հորինել):
371. Խոսքն ըստ օրինակի փոխի՛ր. ընդգծված անուղղակի խոսքը դարձրո՛ւ ուղղակի:
Օրինակ՝
ա) Սոնան ասաց, որ գյուղն իրեն դուր եկավ, ինքն ուզում է էլի մնալ այդտեղ:
Սոնան ասաց.
— Գյուղն ինձ դուրս եկավ, ես ուզում եմ էլի մնալ այստեղ:
բ) Թզուկն ասաց, որ տղան գնա թագավորի գանձարան ու տեսնի կախարդական նկարը:
Թզուկն ասաց.
— Ա՛յ տղա, գնա՛ թագավորի գանձարան ու տե՛ս կախարդական նկարը:
1. Հայրն Արտակին ասաց, որ ճանապարհից վերցնի իր հեծանիվը. որովհետև մարդկանց խանգարում է:
2. Տղայի ընկերն ասաց, որ ինքն էլ չի սպասում թզուկի գալուն ու տուն է գնում:
3. Թագավորը տղային ասաց, որ գնա երկրից երկիր ման գա ու գտնի իր մատանու քարը:
4. Նապաստակն ու մուկն ասացին, որ իրենք գնում են տղային օգնելու:
5. Արջը նապաստակին ու մկանը խնդրեց, որ իրեն էլ տանեն աշխարհը տեսնելու:
6. Արեգնազանը ներկայացավ և ասաց, որ ինքն իշխան Արմանի որդին է:
7. Թագավորը հյուրին խնդրում էր, որ իրեն մենակ չթողնի կախարդի մոտ:
372. Ընդգծված անուղղակի խոսքը դարձրո՛ւ ուղղակի:
1. Նկարիչը կանչեց, որ ինքը շատ հետաքրքիր բան է գտել:
2. Տղան մորը գգաշացրեց, որ ինքը անծանոթ մարդկանց է հրավիրել:
3. Մայրը տղային ասաց, որ ինքն էլ է հետաքրքրվում տղայի հյուրերով:
4. Ընկերը Լևոնին ասաց, որ ինքը բացատում դարչնագույն մարդկանց է տեսել:
5. Լևոնն ընկերոջն ասաց, որ նա հավանաբար երազ է տեսել, ոչ թե իսկական մարդկանց:
6. Տղան շուրջը նայեց ու հարցրեց, թե որտե՞ղ կթաքնվեն, եթե անձրև գա:
Ուշադի՛ր կարդա և հիշի՛ր։
Ուրիշի խոսքը կոչվում է ուղղակի, եթե խոսողը այն մեջբերում է բառացի, առանց փոփոխության: Ուրիշի ուղղակի խոսքը պատմողի խոսքից տրոհվում է միջակետով, գծիկով, ստորակետ-գծով:
Ուրիշի խոսքը կոչվում է անուղղակի, եթե խոսողը այն մեջբերում է ոչ թե նույնությամբ, այլ պատմողաբար: Անուղղակի խոսքը պատմողի խոսքին միանում է որ կամ թե շաղկապներով:
Ուղղակի խոսքը կարելի է վերածել անուղղակի խոսքի, իսկ անուղղակի խոսքը՝ ուղղակիի:
Երեքշաբթի
16 մայիսի
Կարդա՛ պատմվածքը և կատարի՛ր առաջադրանքները։
Ջաննի Ռոդարի․ «Ամենալավ մարդը»
Ես մի պատմություն գիտեմ մի մարդու մասին: Նա աշխարհի ամենալավ մարդն էր: Չգիտեմ, այս պատմությունը ձեզ դուր կգա՞, թե՝ չէ: Դե ինչ, պատմե՞մ, թե՞ չէ: Լա’վ, պատմեմ:
Նրա անունը Պրիմո էր: Իտալերեն դա նշանակում է առաջին: Երևի դա էր պատճառը, որ նա դեռ փոքր ժամանակ որոշեց.
-Միշտ առաջինը կլինեմ ոչ միայն անունով, այլև՝ գործով: Միշտ և ամեն տեղ առաջինը կինեմ և վե՛րջ: Բայց դե հակառակը ստացվեց. նա միշտ և ամենուր վերջինն էր:Նա վերջինն էր նրանց մեջ, ովքեր վախենում էին, ովքեր փախչում էին, վերջինն էր նրանց մեջ, ովքեր ստեր էին փչում, ովքեր վատ բաներ էին անում… Նրա հասակակիցները միշտ ինչ-որ բանում առաջինն էին: Մեկը քաղաքի առաջին գողն էր, մյուսը առաջին ավազակն էր շրջանում, մեկն էլ առաջին հիմարն էր ամբողջ թաղում…Իսկ նա, հակառակը, վերջինն էր հիմարություններ դուրս տվողների մեջ, և երբ ինքը հիմարություն պիտի ասեր, պարզապես ձայն չէր հանում:Նա աշխարհի ամենալավ մարդն էր, բայց նա վերջինն էր, ով իմացավ այդ մասին: Այնքան վերջինը, որ այդպես էլ չիմացավ, որ ինքը աշխարհի ամենալավ մարդն է։
Առաջադրանքներ
• Քեզ պատմությունը դուր եկա՞վ։ Պատասխանդ հիմնավորիր։
• Ի՞նչ ես կարծում, ինչո՞ւ էր աշխարհի ամենալավ մարդը ամեն ինչում միշտ վերջինը։
• Պատմությունն այնպես փոխիր, որ աշխարհի ամենալավ մարդն ամեն ինչում առաջինը լինի։
• Ինչո՞ւ էր պատմության մարդը որոշել լինել ամենաառաջինը։
• Մտածիր կամ հորինիր 7 անուն, որոնք պատճառ կարող են լինել, որ մարդն այս կամ այն կերպ պահի իրեն։ Գրիր այսպես՝ Քաջիկ անունով մարդը պետք է լինի քաջ։
• Գրածդ անուններից որևէ մեկով փոքր պատմություն հորինիր, այդ պատմության համար նկար նկարիր, բլոգում առանձին հրապարակիր և հղումը բեր, առաջադրանքների մեջ դիր։
• Փորձիր հարցերի համար հետաքրքիր պատասխաններ մտածել․
• Ի՞նչ կլիներ, եթե բոլորը սուտ խոսեին։
• Ի՞նչ կլիներ, եթե հիմարների մրցույթ հայտարարվեր։
• Ի՞նչ կլիներ, եթե շունն ավելի խելացի լիներ, քան մարդը։
• Ի՞նչ կլիներ, եթե հայտնվեիր վախկոտների երկրում։
• Ի՞նչ կլինր, եթե բոլոր մարդիկ ինչ մտածում էին, բարձրաձայն ասեին։
• Ի՞նչ կլիներ, եթե բոլոր մարդիկ բարի լինեին:
• Ի՞նչ կլիներ, եթե ծառերին ծիրանի փոխարեն ձուկ աճեր:
Չորեքշաբթի
17 մայիսի
Կարդա՛ առակը, համառոտ պատմի՛ր և կատարի՛ր առաջադրանքները։
Տեքստային աշխատանք առակի շուրջ
Երկրում կար շատ բարձր և անմատչելի մի լեռ: Մարդիկ կամեցան բնակություն հաստատել նրա վրա, որովհետև լի էր նա ամենայն բարիքով: Սակայն շատ էր դժվարին նրա վրա բարձրանալը, թեպետև ուներ բազում ճանապարհներ: Նրանք, ովքեր բարձրանալու ժամանակ կանգ առան հանգստանալու, սայթաքեցին և ցած գլորվելով հասան մինչև հատակը, իսկ ովքեր չուզեցին դադար առնել, այլ գավազանի օգնությամբ աշխատեցին շարունակել վերելքը, բարձրացան լեռան վրա և հանգիստ կյանք վայելեցին: Այսպես թուլակազմ անարիները մնում են կես ճանապարհին ու կորչում, իսկ հաստատակամները, համբերությունն իրենց նեցուկ ունենալով վեր են բարձրանում ու հասնում նպատակին:
1. Ընդգծված բառերում տառեր են բաց թողնված: Լրացրո’ւ:
բարձր
բնակություն
բարձրանալ
ճանապարհներ
սայթաքեցին
դադար
վայելեցին
ճանապարհին
կորչում
համբերություն
2. Վերնագրի’ր առակը:
3. Ո՞ր նախադասության մեջ է ամփոփված առակի գաղափարը:
Այսպես թուլակազմ անարիները մնում են կես ճանապարհին ու կորչում, իսկ հաստատակամները, համբերությունն իրենց նեցուկ ունենալով վեր են բարձրանում ու հասնում նպատակին:
4. Առակը քեզ ի՞նչ սովորեցրեց:
Առակը ինձ սովորեցրեց, որ եթե նպատակ ունես ուրեմն պետք է առաջ շարժվեք , այն իրագործելու համար։ Պետք է լինել խոհեմ ու համբերատար գտնվել և չհանձնվել։
5. Առակի ասելիքը խորհուրդի ձևով ձևակերպի’ր:
Առակը ինձ սովորեցրեց, որ եթե նպատակ ունես ուրեմն պետք է առաջ շարժվեք , այն իրագործելու համար։ Պետք է լինել խոհեմ ու համբերատար գտնվել և չհանձնվել։
6. Այս գաղափարը հաստատող ասացվածքներ գտի’ր:
Լրացուցիչ աշխատանք. կարդա՛ առակը, մեկնաբանի՛ր և կատարի՛ր առաջադրանքները։
Եզոպոս
Աշխարհի ամենալավ և ամենավատ բանը` լեզուն
Հինգշաբթի
18 մայիսի
Հայոց լեզու 5 փաթեթից կատարի՛ր տրված առաջադրանքները։
323. Նախադասության բառերը փոխարինի՛ր հարցում արտահայտող համապատասխան բառերով:
Օրիանկ՝
Արան հոգնած վերադարձավ դաշտից: — Ո՞վ ինչպե՞ս ի՞նչ արեց որտեղի՞ց:
Գնացքն անցավ: — Ի՞նչը ի՞նչ արեց
Եկեղեցու զանգերը ղողանջում են: Ի՞նչի ի՞նչերը ի՞նչ էին անում
Մարդը դաշտում բահով փորում էր: Ո՞վ ո՞րտեղ ի՞նչով ի՞նչ էր անում
Մարդու ոտքը քարին կպավ: Ու՞մ ի՞նչը ի՞նչ եղավ
Լուսացավ: Ի՞նչ եղավ
Ձին ախոռում անհանգիստ վրնջում էր: Ի՞նչը ո՞րտեղ ի՞նչպես ի՞նչ էր անում
Աղջիկները ջորն իջան ջրի: Ո՞վքեր ի՞նչպես ի՞նչ արեցին
Ինքնաթիռը թռչում էր արծաթե ամպերի վրայով: Ի՞նչը ի՞նչ էր անում ի՞նպիսի ի՞նչերի ո՞րտեղով
335. Նախադասություններն ընդարձակի՛ր:
Փորձենք: Եկեք փորձենք ուրախացնել մեր ընկերին։
Աղջիկները կպատմեն: Աղջիկների կպատմեն մեզ թե ի՞նչ պետքե անել։
Մեծերը կլսեն: Մեծերը կլսեն մեր հորինած բանաստեղծությունները։
Կընտրեք: Դուք կընտրեք ձեզ նոր շորեր։
Ճամփորդը վերադարձավ: Ճամփորդը վերադարձավ անտառից։
Այդ փոքրիկին կարելի է տեղավորել: Այդ փոքրիկին կարելի է տեղավորել նրա եղբոր մոտ։
331. Նախադասությունն ընդարձակի՛ր՝ ավելացնելով ո՞ւմ կամ ի՞նչը հարցերին պատասխանող բառեր կամ բառակապակցություններ:
Մարդն ամբողջ կյանքում սիրում է: Մարդն ամբողջ կյանքում մի աղջկան սիրում է։
Առավոտյան անտառում որսորդները գտել են: Առավոտյան անտառում որսորդները գտել են քոթոթ։
Հեռուներից վերադարձած մարդը կարոտով գրկեց: Հեռուներից վերադարձած մարդը կարոտով գրկեց նրա շանը:
Հանկարծ իր կողքին տեսավ: Հանկարծ իր կողքին տեսավ նրա ընկերուհուն:
Ուրբաթ
19 մայիսի
Կատարի՛ր առաջադրանքները։