Հայկական խոհանոցը միշտ հայտնի է եղել իր բազմազանությամբ և համեղ ուտեստներով։
Այսօր ես կներկայացնեմ ավանդական կաղամբով տոլմայի բաղադրատոմսը։
Տոլմայի ծագումը հայտնի չէ։
Բաղադրիչներ
1. Տավարի փափկամիս — 700 գր
2. Կաղամբ — 2 միջին չափի գլուխ
3. Խոզի յուղոտ միս — 100 գր
4. Սոխ — 3 խոշոր գլուխ
5. Խառը կանաչի — 1 փունջ
6. Բրինձ — 100 գր
7. Դափնու տերև — 2-3 հատ
8. Տոմատի մածուկ — 100 գր
Պատրաստման եղանակը
1. Ընտրում ենք տավարի յուղոտ փափկամիս, նաև անպայման մի փոքր քանակությամբ խոզի յուղոտ փափկամիս ։
2. Հարկավոր է այն սոխի հետ աղալ։
3. Այդ ընթացքում կարելի է խառը կանաչին կտրատել(ծիթրոն, համեմ, սամիթ, մաղադանոս, ռեհան)։
4. Լավ մանր կտրատում ենք և լցնում արդեն աղացած մսի և սոխի վրա։
5. Լավ լվացված բրինձը նույնպես ավելացնում ենք այս զանգվածին։
6. Աղ և սև պղպեղ ենք անում ըստ ճաշակի։
7. Ջուր ենք ավելացնում որոշակի չափով, մոտ կես բաժակ։
8. Միսը լավ խառնելուց հետո, բոլոր բաղադրիչները լրիվ տարալուծվել են իրար այն դնում ենք կողքի և նախապատրաստում կաղամբը։
9. Կաղամբը հարկավոր է վերցնել միջին չափսի, վերևից և ներքևից տափակ ձև ունեցող, իսկ քաշի մեջ շատ թեթև կաղամբներ, ինչու միջին չափսի, որպեսզի տերևը լրացուցիչ կիսելու կարիք չլինի։
10. Գլխի մասից կաղամբի կոթը հարկավոր է հեռացնել, դանակով կոթի չորս կողմերից խորը կտրվածք անելով, եթե բավարար կերպով կտրվածք լինի ապա հեշտությամբ դուրս կգա կոթը։
11. Այժմ կաթսա ենք վերցնում մեջը արդեն եռացրած ջուր ենք լցնում և աղ ենք ավելացնում, որպեսզի կաղամբը աղը քաշի իր մեջ։
12. Հարկավոր է կաղամբը շոգեխաշել այս աղաջրում, այն բերանով դեպի ներքև դնում ենք կաթսայի մեջ, փակում կափարիչը և 2 րոպե մոտ եռացնում այս դիրքում, հետո բացում ենք կափարիչը և շրջում մեկ անգամ կաղամբը, որպեսզի այն նաև տերևների կողմից խաշվի մի փոքր և տերևները թուլանան, որոնք հեշտ կլինի արդեն հանել։
13. Մոտ 2 րոպե անց արդեն կաղամբը շրջում ենք գլուխը դեպի վերև, անջատում ենք կրակը և զգուշությամբ յուրաքանչյուր տերևը հանում ենք։
14. Վերջի ամենափոքր կտորները կդնենք հետո տոլմայի տակ՝ կաթսայի հատակին։
15. Արդեն բոլոր բաղադրիչները կարծես թե պատրաստ են, սկսենք հավաքել մեր տոլման։
16. Կաթսայի տակ մի քանի կաղամբի տերև ենք դնում և սկսում ենք փաթաթել
17. Վերցնում ենք կաղամբի մեկ տերևը, եթե այն նորմալ չափսի է, ուրեմն կարիք չկա կիսելու, հարկավոր է յուրաքանչյուր տերևի կոշտ վերնամասը պարտադիր կտրել և այդ կողմը դեպի ներքև դնել տախտակի վրա, մեկ գդալ միս վերցնել և փորձել փաթաթել, ընթացքում մատներով միսը ներս հրելով։
18 .Աջ և ձախ կողմերից ենք սկզբում ծալում, որպեսզի կողքերից դուրս չգա միսը, հետո ոլորում։
19. Մեծ տերևի դեպքում չենք մոռանում կոթը հեռացնելու մասին, ապա մեջտեղից բաժանում ենք երկու մասի, դնում միսը և փաթաթում։
20. Այսպես ողջ զանգվածը փաթաթեցինք, այժմ դափնու տերև ենք դնում տոլմաների վրա։
21. Մեկ գլուխ մեծ սոխը մանր կտրատում ենք, ձիթայուղով տապակում ենք, վրան առատորեն լցնում տոմատի մածուկ, աղ սև կծու պղպեղ։
22. Տոլմայի պատրաստման որոշ տարբերակներում այս սոխառածի մեջ նաև տապակում են մսի խճողակը, նոր փաթաթում տոլման։
23. Լավ տապակվելուց հետո վերցնում ենք և լցնում արդեն փաթաթված տոլմաների վրա, ջուր ենք լցնում 1 բաժակ, վրան ափսե շրջում, փակում կափարիչը և դնում գազօջախի վրա միջին կրակին։
24. Այսպես 30 րոպե մոտ պետք է եփվի, 30 րոպե անց, կհանենք ափսեն վրայից, կհամտեսենք հասկանալու համար եփվել է կաղամբը ամբողջությամբ թե ոչ։
25. Եթե եփվել է անջատում ենք կրակը և մատուցում։
Բարի ախորժակ