Կարմիր ծով

 

Կարմիր ծով (արաբ․՝ البحر الأحمر‎‎ Bahr el-Ahmar, եբրայերեն՝ ים סוף‎ Yam Suf, ֆր.՝ mer Rouge, անգլ.՝ Red sea), Հնդկական օվկիանոսի ծով Աֆրիկայի և Արաբական թերակղզու միջև։ Մակերեսը 460 հազար կմ2 է, առավելագույն խորությունը՝ 3039 մ[1]։ Եվրոպայից Ասիա և Ավստրալիա տանող ծովային ամենակարճ ուղին է։Տիգրան Մեծի գահակալության ժամանակ Արարատյան թագավորությունը ունեցել է ելք դեպի Կարմիր ծով։

Հյուսիսից օվկիանոսի հետ կապվում է Սուեզի պարանոցով, որ բաժանվում է Սինայի թերակղզին ողողող երկու ծոցի՝ Ագապա և Սուեզի, որոնք այնուհետ Սուեզի ջրանցքով կապվում են Միջերկրական ծովի հետ։ Հարավից Բաբ էլ-Մանդեբի նեղուցով և Ադենի ծոցով միանում է Արաբական ծովին։Կարմիր ծովը Համաշխարհային օվկիանոսի ծովերից ամենատաքն ու ամենաղին է։ Ջրի մակերեսային շերտերի ջերմությունը սեպտեմբերին հասնում է 35°, իսկ ձմռան ամիսներին՝ 30°: Քանի որ Կարմիր ծով ոչ մի գետ չի թափվում, իսկ Հնդկական օվկիանոսի հետ նեղ Բաբ — Էլ — Մանդեբի (արաբերեն թարգմանությամբ- Արցունքի դարպասներ) նեղուցով ջրի փոխանակությունը թույլ է կատարվում, աղիությունն այս ծովում բարձր է։ Ավելանում է հարավից հյուսիս ՝ 3,65% — 4,3%: Կարմիր ծովն ունի մի առանձնահատկություն ևս. եթե մյուս ծովերում ջրի ջերմությունը ըստ խորության նվազում է, ապա Կարմիր ծովում այն աճում է։ Ամենամեծ խորությունում (առավելագույնը 2500մ) ջրի ջերմությունը հասնում է 55°-ի, իսկ աղիությունը՝ 30%- ի։ Ծովում լողալ չի կարելի, հանդիպում են 5 մետր երկարությամբ գիշատիչ վագրային շնաձկներ, որոնք հարձակվում են լողորդների վրա։ Վտանգավոր է նաև թրաձուկը, որը թրի նմանվող իր երկար ու սուր քթով ծակում է նույնիսկ նավերի հատակը[3]։

Արտագնա պարապմունք Մատենադարանում

Նոյեմբերի 25 — ին մենք գնացել էինք Մատենադարան ։ Հասնելուն պես Մատենադարանի դիմաց տեղադրված էր Մեսրոպ Մաշտոցի և իր լավագույն աշակերտ` Կորյունի քանդակը։

Ներսում ծանոթացանք հին ձեռագրամատյանների և տեսանք, մեծ մեծ գրքերի։

Առաջադրանքների փաթեթ 29-03 դեկտեմբերի

  1. Տրված արմատներով ուրիշ բառեր կազմիր:

երգ —  երգեհոն,  երգիչ, երգահան, երգչուհի,  երգարան

կարգ — կարգապահ,  կարգազանց, կարգադրել,  կարգին, կարգավորիչ

միրգ — մրգատու,  մրգային, մրգատոն, մրգառատ, մրգաշատ

ձիգ —   ձգվել,   ձգել, ձգողականություն, ձգողական, ձգան, նետաձգություն, նետաձիգ, հրաձիգ,հրաձգարան

հաց — հացահատիկ,  հացաբաժին,  հացընկեր, հացաբուլկեղեն, հացաբույս, հացազգի,  հացադուլ , հացակեր,  հացաման

տոն —   տոնածառ, տոնական,  տոնավաճառ,  տոնահանդես, տոնացույց,   նախատոնական

  1. Ընտրի’ր համապատասխան բառը:

Ցնծալ, ցնցել, հնձել, հունցել:

Ա) Մարդը ողջ օրը   հնձեց  խոտը:

Բ) Ամանորին ժողովուրդը    ցնծաց   ողջ գիշեր:

Գ) Մայրս գաթայի համար խմոր    հունցեց    :

Դ) Ինքնաթիռի վթարի լուրը  ցնցեց մարդկանց:

  1. Գրի՛ր մեկ բառով

Հրդեհ հանգցնող մարդ   — հրշերջ

Քիչ տաք, գոլ  —  եղկ

Անթթխմոր կաթնահունց հաց —  բաղարջահաց, նշխար

Առվի, առվակի և այլ հոսող ջրերի ձայնը —  կարկաչյուն

Կարմիր և սև պտուղներ ունեցող հատապտուղ —  հաղարջ

  1. Գտի՛ր հականիշները և գրի՛ր իրար դիմաց։

Արևածագ                        նախորդ                                 ուրախ                        անվախ

առաջին                           նախաբան                             աղքատ                      սևահեր

հաջորդ                            այո                                          թուխ                           եդեմ

ոչ                                      վերջին                                   դրախտ                      մուրացկան

քաջ                                   վեջալույս                              դշխեմ                        առույգ

վերջաբան                       վախկոտ                                քաջ                             դաժան

Արևածագ —  վերջալույս

Առաջին —  վերջին

Հաջորդ —  նախորդ

Ոչ —  այո

Քաջ —  վախկոտ

Վերջաբան —   նախաբան

Դրախտ —  եդեմ

Դշխեմ —    դաժան

Անվախ —    վախկոտ

  1. Շարունակի’ր ըստ օրինակի:

Ապ – երախտիք – ապերախտ

Ան – վախենալ – անվախ

Դժ – բախտավոր – դժբախտ

Արտ – գաղթական – արտագաղթ

Նախ – քանակ – նախքան

Տ – գեղեցիկ –  տգեղ

6. Տրված բառերը ճիշտ դասավորի՛ր և կարդա՛ նախադասությունը։

Մեսրոպ Մաշտոցը, հայոց, ստեղծել է, այբուբենը։

Մեսրոփ  Մաշտոցը  ստեղծել է հայոց  այբուբենը

Ով, նա, աշխատի, կուտի։

Ով աշխատի նա կուտի ։

Աշխատասեր, մրջյունները, միջատներ են։

Մրջյունները աշխատասեր միջատներ են ։

Փայլփլում են, գիշերը, աստղերը, երկնքում, ամեն։

Ամեն գիշեր երկնքում  աստղերը   փայլփլում են։

Ավանդական ուտեստները Սեբաստացի ընտանիքներում ” կաղամբով տոլմա”

Հայկական խոհանոցը միշտ հայտնի է եղել իր բազմազանությամբ և համեղ ուտեստներով։

Այսօր ես կներկայացնեմ ավանդական  կաղամբով տոլմայի բաղադրատոմսը։

Տոլմայի ծագումը հայտնի չէ։

Բաղադրիչներ

1. Տավարի փափկամիս — 700 գր

2. Կաղամբ — 2 միջին չափի գլուխ

3. Խոզի յուղոտ միս — 100 գր

4. Սոխ — 3 խոշոր գլուխ

5. Խառը կանաչի — 1 փունջ

6. Բրինձ — 100 գր

7. Դափնու տերև — 2-3 հատ

8. Տոմատի մածուկ — 100 գր

Պատրաստման եղանակը

1.  Ընտրում ենք  տավարի յուղոտ փափկամիս, նաև անպայման մի փոքր քանակությամբ խոզի յուղոտ փափկամիս ։

2. Հարկավոր է այն սոխի հետ աղալ։

3. Այդ ընթացքում կարելի է խառը կանաչին կտրատել(ծիթրոն,  համեմ, սամիթ, մաղադանոս, ռեհան)։

4. Լավ մանր կտրատում ենք և լցնում արդեն աղացած մսի և սոխի վրա։

5. Լավ լվացված բրինձը նույնպես ավելացնում ենք այս զանգվածին։

6. Աղ և սև պղպեղ ենք անում ըստ ճաշակի։

7. Ջուր ենք ավելացնում որոշակի չափով, մոտ կես բաժակ։

8. Միսը լավ խառնելուց հետո, բոլոր բաղադրիչները լրիվ տարալուծվել են իրար այն դնում ենք կողքի և նախապատրաստում կաղամբը։

9. Կաղամբը հարկավոր է վերցնել միջին չափսի, վերևից և ներքևից տափակ ձև ունեցող, իսկ քաշի մեջ շատ թեթև կաղամբներ, ինչու միջին չափսի, որպեսզի տերևը լրացուցիչ կիսելու կարիք չլինի։

10. Գլխի մասից կաղամբի կոթը հարկավոր է հեռացնել, դանակով կոթի չորս կողմերից խորը կտրվածք անելով, եթե բավարար կերպով կտրվածք լինի ապա հեշտությամբ դուրս կգա կոթը։

11. Այժմ կաթսա ենք վերցնում մեջը արդեն եռացրած ջուր ենք լցնում և աղ ենք ավելացնում, որպեսզի կաղամբը աղը քաշի իր մեջ։

12. Հարկավոր է կաղամբը շոգեխաշել այս աղաջրում, այն բերանով դեպի ներքև դնում ենք կաթսայի մեջ, փակում կափարիչը և 2 րոպե մոտ եռացնում այս դիրքում, հետո բացում ենք կափարիչը և շրջում մեկ անգամ կաղամբը, որպեսզի այն նաև տերևների կողմից խաշվի մի փոքր և տերևները թուլանան, որոնք հեշտ կլինի արդեն հանել։

13. Մոտ 2 րոպե անց արդեն կաղամբը շրջում ենք գլուխը դեպի վերև, անջատում ենք կրակը և զգուշությամբ յուրաքանչյուր տերևը հանում ենք։

14. Վերջի ամենափոքր կտորները կդնենք հետո տոլմայի տակ՝ կաթսայի հատակին։

15. Արդեն բոլոր բաղադրիչները կարծես թե պատրաստ են, սկսենք հավաքել մեր տոլման։

16. Կաթսայի տակ մի քանի կաղամբի տերև ենք դնում և սկսում ենք փաթաթել

17. Վերցնում ենք կաղամբի մեկ տերևը, եթե այն նորմալ չափսի է, ուրեմն կարիք չկա կիսելու,  հարկավոր է յուրաքանչյուր տերևի կոշտ վերնամասը պարտադիր կտրել և այդ կողմը դեպի ներքև դնել տախտակի վրա, մեկ գդալ միս վերցնել և փորձել  փաթաթել, ընթացքում մատներով միսը ներս հրելով։

18 .Աջ և ձախ կողմերից ենք սկզբում ծալում, որպեսզի կողքերից դուրս չգա միսը, հետո ոլորում։

19.  Մեծ տերևի դեպքում չենք մոռանում կոթը հեռացնելու մասին, ապա մեջտեղից բաժանում ենք երկու մասի, դնում միսը և փաթաթում։

20. Այսպես ողջ զանգվածը փաթաթեցինք, այժմ դափնու տերև ենք դնում տոլմաների վրա։

21. Մեկ գլուխ մեծ սոխը մանր կտրատում ենք, ձիթայուղով տապակում ենք, վրան առատորեն լցնում տոմատի մածուկ, աղ սև կծու պղպեղ։

22. Տոլմայի պատրաստման որոշ տարբերակներում այս սոխառածի մեջ նաև տապակում են մսի խճողակը, նոր փաթաթում տոլման։

23. Լավ տապակվելուց հետո վերցնում ենք և լցնում արդեն փաթաթված տոլմաների վրա, ջուր ենք լցնում 1 բաժակ, վրան ափսե շրջում, փակում կափարիչը և դնում գազօջախի վրա միջին կրակին։

24. Այսպես 30 րոպե մոտ պետք է եփվի, 30 րոպե անց, կհանենք ափսեն վրայից, կհամտեսենք հասկանալու համար եփվել է կաղամբը ամբողջությամբ թե ոչ։

25. Եթե եփվել է անջատում ենք կրակը և մատուցում։

Բարի ախորժակ

 

 

 

Իմ դպրոցի միջավայրը

Ես սովորում եմ ”  Մխիթար Սեբաստացի “կրթահամալիրում ։  Ես Սեբաստացի եմ։

Իմ դպրոցի միջավայրը  շատ գեղեցիկ , մաքուր  ,  բուսական  և   դրական է։

Այնտեղ   ինձ   ոչինչ    չի խանգարում գիտելիք ստանալու համար ։

Իմ դպրոցը  ինձ վրա  շատ լավ  է ազդում ,  քանի որ, այնտեղ զբաղվելու  շատ հետաքրքիր  սենյակներ կան  ։

Ես իմ ընկերներին շատ  եմ սիրում և  սիրով եմ  մասնակցում  դպրոցի տարածքի  բարեկարգմանը , բույսերի խնամքին , ձիերի կերակրմանը ,  դպրոցում  կատարվող  ծեսերին։

Այնտեղ  ամեն  ինչ  հարմարավետ է  դարձրած  մեզ  համար ։

Դպրոցում իմ սիրելի  անկյունը լողավազանն է,   որովհետև   լողավազանում ինձ  զգում եմ  ինչպես  ձուկը ջրում։

Եվ ես ոչինչ չէի  փոխի իմ դպրոցում  , քանի որ,  այն այսպես ինձ  շատ է  դուր գալիս ։

Моя любимая учительница

  школа  для меня,  как второй  дом. Поэтому  все учителя  для меня,  как вторые мамы. Всех своих учителей я очень уважаю, но у меня есть любимая учительница. Это Сона Папазян. Она очень красивая, улыбчивая, светлая, добрая и дружелюбная.

Я её очень  очень люблю.♥️♥️♥️♥️♥️♥️♥️♥️♥️♥️♥️

Упражнения /22 — 26 ноября/

Урок 2

 

К словам, обозначающим предметы, подбери подходящие по смыслу слова, обозначающие признаки этих предметов. Напиши составленные сочетания слов.

 

Вставь непроизносимые согласные в слова. Используй проверочное слово.

радостный — радость солнце — солнышко

здравствуй — здравие честный — честь

местность — место поздний — опоздал

известный — известие ненастный — ненастье

Радостный — радость

Здравствуй — здравие

Местность — место

Известный — известие

Солнце — солнышко

Честный — честь

Поздний — опоздал

Ненастный — ненастье

Спиши слова с пропущенными буквами. Рядом запиши проверочные слова.

Пришла зима. Белым ковром покрыты поля и луга. Река скована льдом. В лесу тишина. Только дятел стучит по стволу. Он ищет корм под корой.

Зима — зимний

Ковром — коврик

Поля — поле

Река — реки , речка

Лес — лесной

Ствол — стволистый

Кора — корка, корочка

 

Подчеркни однокоренные слова одинаковым цветом.

Гладкий, травка, низкий, кладу, травушка, гладь, травинка, низенький, закладочка, гладить, низко, за-

кладка.

Гладкий — гладь, кладка

Травка — травушка, травинка

Низкий — низенький

Кладу — закладочка

Измени слова так, чтобы вместо одного предмета было много таких же предметов. Напиши

пары слов.

Ручей — ручьи

перо — перья

колос — колосья

улей — ульи

соловей — соловьи

воробей — воробьи

лист — листья

стул — стулья

брат — братья

крыло — крылья

дерево — деревья

прут — прутья

 

Выучи. Напиши, какую «работу» выполняет мягкий знак.

Целый день лежит тюлень,

И лежать ему не лень.

Жаль, тюленье прилежанье —

Не пример для подражанья.

Мягкий знак смягчает слова.

Домашнее задание

 

Рабочая тетрадь

 

стр. 11 упр. 28

 

стр. 13 упр. 33