Կոտայքի մարզի տեսարժան վայրեր ” Գեղարդի վանք “

Գեղարդի վանք

 

Հիմնադրվել է IV դ., գլխավոր եկեղեցին` 1215 թ.:

 

Գեղարդի միջնադարյան վանքը գտնվում է Կոտայքի մարզում, Երևան-Գառնի-Գողթ ճանապարհի շարունակության վրա։

 

 

Հեռավոր անցյալում կոչվել է Այրիվանք՝ քարայրային կառույցների պատճառով, իսկ XIII դարից՝ վանքում պահված սուրբ գեղարդի պատվին (որով խոցվել էր խաչված Հիսուսը)՝ նաև Գեղարդ։ Ըստ ավանդության հիմնադրվել է քրիստոնեությունը Հայաստանում պետական կրոն հռչակելու առաջին տարիներին (IVդ. սկիզբ)։ Գեղարդի վանքը միջնադարյան Հայաստանի հոգևոր և մշակութային նշանակալից կենտրոններից էր, ուր բացի պաշտամունքային կառույցներից գոյություն ունեին դպրանոց, գրադարան, գրչատուն, բազմաթիվ ժայռափոր խուցեր վանականների բնակության համար։

 

Պահպանված հնագույն հուշարձանը պարսպապատերից դուրս, արևմտյան կողմում գտնվող կիսով չափ ժայռափոր մատուռն է։ XIIIդ. ստեղծվել է վանքի հիմնական համալիրը, որի մեջ մտնում են՝ գլխավոր եկեղեցին (կաթողիկե), կից գավիթը, ժայռափոր երկու եկեղեցիներ, ժամատուն-դամբարանը և տարբեր չափերի խուցեր։

Գեղարդի շինարարական կյանքի երկրորդ, առավել կարևոր շրջանը սկսվել է XIIIդ. կեսերից, երբ Պռոշ իշխանը վանքը Զաքարյաններից գնելուց հետո սկսել է վիմափոր շենքերի կառուցումը։ Աշխարհի վիմափոր շինությունների մեջ Գեղարդը գրավում է առանձնակի տեղ։ Վանքի շրջապատում կան գեղաքանդակ բազմաթիվ խաչեր և ժայռափոր խուցեր։ Որոշ քարայրեր էլ ունեցել են նաև պաշտպանական նշանակության և կոչվել ժողովրդական հերոսների անուններով։

 

Ավանդույթներ

14-րդ դարի վերջին Հայաստանը ենթարկվում է միջինասիական զորավար Լենկթեմուրի արշավանքներին։ Լսած լինելով Գեղարդի վանքի հրաշագործությունների համբավը՝ Լենկթեմուրը որոշում է անձամբ փորձել այն։ Անթիվ զորքով հարձակվում է ամայի ձորի վրա և հոխորտանքով ու ծաղրաբանությամբ հրամայում է բերել իր մոտ Գեղարդի Սուրբ նշանը։ Հենց որ բարձրացնում են նիզակները Սուրբ նշանին հարվածելու, անմիջապես բյուրավոր աներևույթ զրահավորված զինվորներ՝ գույնզգույն համազգեստներով, ամեն կողմից հարձակվում են թշնամու վրա։ Իրարանցում է ընկնում Թեմուրի զորքի մեջ. ոմանք փախուստի են դիմում, ուրիշների ձեռքերն են գոսանում, շատերը կուրանում են։ Տեսնելով այդ՝ սարսափահար Լենկթեմուրը թողություն է խնդրում, Սուրբ նշանից և մեծամեծ պարգևներ խոստանալով՝ ետ է վերադառնում։

 

Գանձ-ադամանդ

Գեղարդի համալիրի հյուսիսային պատի մեջ գտնվող քարայրային վանքում, ավանդության համաձայն, թանկարժեք գանձ է պահվել։ Իրականում ժամանակի ճարտարապետները, օգտագործելով երդիկից եկեղեցի մտնող լուսային էֆեկտները, կարողացել են լույսին տալ կլորավուն ադամանդի տեսք։ Լենկթեմուրը, իմանալով այդ մասին, ցանկացել էր վերցնել գանձը, սակայն մոտենալով նրան՝ փակել էր լույսի ճանապարհը սեփական ստվերով, ինչի արդյունքում գանձն «անհետացել էր»։ Հեռանալով՝ նա կրկին տեսնում է գանձը, այդպես նա մոտենում է երեք անգամ։ Այնուհետև Լենկթեմուրը որոշում է չավերել վանքը և հեռանում է։

 

1679 թվականի Գառնու երկրաշարժից հետո գանձ-ադամանդն անհետանում է։

Կոտայքի մարզի տեսարժան վայրեր ” Գառնի “

Գառնու հեթանոսական տաճարը ենթադրաբար կառուցվել է մ.թ. 77 թվականին: Այն գտնվում է Հայաստանի Կոտայքի մարզում՝ Ազատ գետի ձախ ափին: Տաճարը նվիրված էր Միհր Աստծուն՝ հայոց դիցարանում լույսի և արևի աստվածը:

 

 

Հայտնաբերված հունական արձանագրության համաձայն, այն հիմնադրվել է Հայոց թագավոր Տրդատ I-ի կողմից: 301 թվականին, երբ հայոց արքա Տրդատ III-ը ընդունում է քրիստոնեությունը որպես պետական ​​կրոն, հեթանոսական երկրպագության բոլոր վայրերը ոչնչացվում են:

 

Գառնիի տաճարը միակ հեթանոսական և հունահռոմեական կառույցն է, որը պահպանվել է Հայստանի տարածքում: Ենթադրվում է, որ Գառնին մնացել է կանգուն, քանի որ այն լայնորեն ճանաչված էր որպես «արվեստի գլուխգործոց»: Կա նաև կարծիք, որ Գառնիի տաճարը անվնաս է մնացել Տրդատ 3-րդ թագավորի քրոջ՝ Խոսրովդուխտի շնորհիվ: Խոսրովդուխտը խնդրել է եղբորը չավերել Գառնու տաճարը, որն իր համար մեծ նշանակություն ուներ։

Տաճարը կառուցված է մոխրագույն բազալտից: Այն կանգնած է քսանչորս՝ 6.54 մետր բարձրության սյուների վրա։ Առջևի և հետևի սյուները վեցն են, երկու կողմերինը՝ ութական: 24 սյունները խորհրդանշում են օրվա 24 ժամերը: Տաճարն ունի ինը հատ 30 սանտիմետր բարձրություն ունեցող աստիճաններ: Սանդուղքի երկու կողմերում քառակուսի պատվանդաններ են, որոնց վրա փորագրված է Ատլասի՝ հունական դիցաբանության տիտանի քանդակը, որը կարծես իր ուսերի վրա է պահում ամբողջ կառույցը:

 

Համալիրը կառուցվել է բարձր հրվանդանի վրա և երկու կողմերից պաշտպանված է բարձր ժայռերով, որոնք միանում են պարսպապատով:

 

Համալիրը ներառել է հռոմեական բաղնիք, արքունական ամառանոց և 7-րդ դարի եկեղեցի: Պահպանվել է բաղնիքի խճանկարով հատակը, որը կազմված է 15 գույնի բնական քարերով։ Խճանկարի վերևի մասում գրված է՝ «ոչինչ չստանալով աշխատեցինք» արտահայտությունը։

 

1679 թվականին տեղի ունեցած երկրաշարժը ամբողջությամբ ավերել է տաճարը։ Կործանված տաճարի մասերը, սյուների կտորներն ու պատերի քարերը, խոյակներն ընկած էին տաճարի շուրջը և հարևան ձորում։ Հնագետներին պահանջվել է ավելի քան 20 տարի, որպեսզի քանդված կտորները հավաքեն:

 

Տաճարի վերակառուցումն ավարտվել է 1975 թվականին՝ երկրաշարժից գրեթե 300 տարի անց: Տաճարը ամբողջությամբ վերակառուցվել է՝ օգտագործելով բնօրինակ քարեր: Անհայտ կորած կտորները փոխարինվել են դատարկ քարերով, որպեսզի դրանք հեշտությամբ ճանաչելի լինեն:

Կոտայքի մարզ

Մարզի կարգավիճակ ունեցող վարչատարածքային միավոր է Հայաստանում։ Միակ մարզն է, որը միջպետական սահման չունի Հայաստանի հարևան որևէ պետության հետ։ Կոտայքը միաժամանակ նաև այն չորս մարզերից մեկն է, որոնք անմիջապես հարում են մայրաքաղաք Երևանին]։

 

Մարզի տարածքն ընդգրկում է Կոտայքի սարավանդը, Մարմարիկ գետի ավազանը, Հրազդան գետի ավազանի վերին ու միջին հատվածը, ինչպես նաև Գեղամա լեռնաշղթայի արևմտյան լանջերը։ Այն հարավ-արևմուտքից սահմանակից է մայրաքաղաքին, արևմուտքից՝ Արագածոտնի, հյուսիսից՝ Լոռու, հյուսիս-արևելքից՝ Տավուշի, արևելքից՝ Գեղարքունիքի և հարավից՝ Արարատի մարզերին։

 

Կոտայքի մարզի վարչական կենտրոնը Հրազդանն է։ Ամենամեծ քաղաքն Հրազդանն է։ Կոտայքի մարզը զբաղեցնում է 2089 կմ² տարածք (8-րդը Հայաստանի մարզերի շարքում)։

 

Կոտայքի արևմտյան մասը նախկինում մտել է Մեծ Հայքի Այրարատ նահանգի Կոտայք, իսկ արևելյանը՝ Մազազ գավառների մեջ։ Ներկայիս վարչատարածքային միավորը ձևավորվել է Հայկական ԽՍՀ-ի մաս կազմող Աբովյանի, Հրազդանի և Նաիրիի շրջանների միավորման հետևանքով։ Կոտայքի մարզը խորհրդային տարիներին ունեցել է զարգացած մեքենաշինական, հաստոցաշինական արդյունաբերություն, որն այժմ գրեթե վերացել է։

 

Կոտայքի մարզը Հանրապետության տնտեսական խոշորագույն կենտրոններից է։ Հրազդանում մինչ օրս գործում է ջերմաէլեկտրակայան և ջրաէլեկտրակայան, որոնք բավարարում են Հայաստանի էներգետիկ պահանջների մի մասը։ Մարմարիկ գետի ձախ ափին գտնվող Մեղրաձոր գյուղում պահվում են երկրի ոսկու պաշարների մեծ մասը։ Ծաղկաձոր քաղաքը Հայաստանի լեռնադահուկային սպորտի կենտրոնն է, որն ունի կարևոր զբոսաշրջային նշանակություն։ Մարզի տարածքը հարուստ է նաև պատմամշակութային հուշարձաններով։ Դրանց մարգարիտը Գառնու հեթանոսական տաճարն է, որը կառուցվել է 1-ին դարում

Գոյականի տեսակնեը

Հատուկ և հասարակ գոյականներ

 

Գոյականները լինում են հատուկ և հասարակ:

 

Միևնույն տեսակի բոլոր առարկաներին տրվող ընդհանուր անունը կոչվում է հասարակ անուն, օրինակ՝ մարդ, սար, գետ

 

Միևնույն տեսակի առարկաներից յուրաքանչյուրին տրվող առանձին անունը կոչվում է հատուկ անուն, օրինակ՝ Աշոտ, Արագած, Նեղոս

 

Հատուկ անունները լինում են՝

պարզ՝ մեկ բառից կազմված՝ Երևան, Արարատ,

բաղադրյալ՝ մեկից ավելի բառերից կազմված՝ Սուրբ Սարգիս, Ձենով Օհան

 

Հատուկ անուններ են՝

 

1. մարդկանց անունները և ազգանունները, օրինակ՝ Ղազարոս Աղայան, Հայ

2. երկրների, քաղաքների, գյուղերի, լճերի, գետերի, լեռների, դաշտավայրերի անունները, օրինակ՝ Հայաստան, Օշական, Արարատյան դաշտ

3. կենդանիներին տրվող անունները, օրինակ՝ Չալո, Ռեքս

4. ամսագրերի, ստեղծագործությունների, թեթրթերի անունները, օրինակ՝ «Խոշորացույց» ամսագիր, «Ոսկե ձկնիկ» հեքիաթը և այլն:

Թեմա՝ Վերջից լուծվող խնդիրներ

Եթե Աշոտի մտապահած թվին ավելացնենք 2 և ստացված գումարը փոքրացնենք 3 անգամ, ապա կստանանք 34։ Գտե՛ք Աշոտի մտապահված թիվը։

34×3-2=100

Աննայի մտապահած թվի եռապատիկից, եթե հանեք 5-ի քառապատիկը, ապա կստանաք 40։ Գտե՛ք Աննայի մտապահված թիվը։

(40+20):3=20

Եթե Գայանեի մտապահած թվից հանենք ամենափոքր զույգ երկնիշ թիվը, արդյունքը հնգապատկենք, ապա կստացվի 125։ Գտե՛ք Գայանեի մտապահված թիվը։

125:2+10=35

Եթե Արամի մտապահած թվին ավելացնենք 127 և ստացված գումարից հանենք 89, ապա կստանանք 111։ Գտե՛ք Արամի մտապահված թիվը։

11+89-127=73

Եթե Նարեի մտապահած թիվը բազմապատկենք 3-ով ու ստացված արտադրյալին գումարենք 83, ապա կստացվի 419։ Գտե՛ք Նարեի մտապահված թիվը։

(419-83):3=112

Եթե Նարեկի մտապահած թվի կրկնապատիկից հանենք 14 և արդյունքը բաժանենք 5-ի, կստանանք 60։ Ո՞ր թիվն է մտապահել Նարեկը։

60×5+14=314

Ո՞ր թիվն է մտապահել Սոնան, եթե նրա մտապահած թիվը կրկնապատկենք, արդյունքը փոքրացնենք 10-ով, կստանանք 200։

(200+10):2=105

Եթե Դավիթի մտապահած թիվը բազմապատկենք 4-ով և արդյունքից հանենք 20, կստանանք 2020։ Ո՞ր թիվն է մտապահել Դավիթը։

2020+20=2040

2040:4=510

Բաժանարար թեմայից վերհիշենք՝

9․ Քանի՞ բաժանարար ունի 35-ը։

2

10․ Քանի՞ բաժանարար ունի 28-ը։

4

Хорошее

Из учебника «Солнышко 4» стр. 28

Проснулся Юрик утром. Посмотрел в окно. Солнце светит. Денёк хороший. И захотелось мальчику самому что-нибудь хорошее сделать. Вот сидит и думает: «Что, если б моя сестрёнка тонула, а я бы её спас!»

 

А сестрёнка тут как тут: — Погуляй со мной, Юра! » — Уходи, не мешай думать!

 

И Юра думает: «Вот если б на няню волки напали, а я бы их застрелил!»

 

А няня тут как тут: — Убери посуду, Юрочка. — Убери сама — некогда мне! Покачала головой няня.

 

А Юра опять думает: «Вот если б Трезорка в колодец упал, а я бы его вытащил!» А Трезорка тут как тут. Хвостом виляет: «Дай мне попить, Юра!» — Пошёл вон! Не мешай думать! Закрыл Трезорка пасть, полез в кусты.

 

А Юра к маме пошёл: — Что бы мне такое хорошее сделать? Погладила мама Юру по голове: — Погуляй с сестрёнкой, помоги няне посуду убрать, дай водички Трезору.

 

Вопросы

 

1. О чём думал мальчик? А как поступал?

Мальчик думал о том, какой хороший день

 

2. Что посоветовала мама? Почему?

Чтоб мальчик помыл посуду.

 

28-02 առաջադրանքների փաթեթ

28 նոյեմբերի

 

Երկուշաբթի

 

Կարդա՛լ Պ․ Կոելյոի <Սուրբ Ծննդյան հեքիաթ>-ը։

Պաուլո Կոելյո. «Սուրբ Ծննդյան հեքիաթ»

Ամբողջացնել, հրապարակել դասարանական պատումները։

 

29 նոյեմբերի

 

Երեքշաբթի

 

Լրացնել նոյեմբերի ինքնաստուգման թերթիկը։

Նոյեմբերյան ամփոփում

Կատարել առաջադրանքները <Գործնական քերականություն 5> աշխատանքային փաթեթից։

 

243. Տրված գոյականներից ի՞նչ անել կամ ի՞նչ լինել հարցին պատասխանող բառեր (բայեր) կազմի՛ր և բայ կազմող մասնիկներն ընդգծիր:

 

ա) Ամպ, ծաղիկ, վար, կար, երգ, ժողով, օճառ:

Ամպել, ծաղկել, վարել, կարգել, երգել, ժողովել, օճառել։

բ) Գող, վախ, քար, մահ, մանուկ, էջ(իջ), մայր:

Գողանալ, վախենալ, քարկոծել, մանկանալ, իջնել, մայրանալ։

244. Տրված ածականներից բայեր (ի՞նչ անել կամ ի՞նչ լինել հարցին պատասխանող բառեր) կազմի՛ր և բայ կազմող մասնիկներն ընդգծի՛ր:

 

Գեղեցիկ, հպարտ, տգեղ, մեծ, փոքր, չար, չոր, թարմ, խոնավ, սև, բարձր, մանր, ճերմակ, դալուկ, ծանր:

Գեղեցկանալ, հպարտանալ, տգեղանալ, մեծանալ, փոքրանալ, չարանալ, թարմանալ, խոնավանալ, սևանալ, բարձրանալ, մանրանալ, ճերմակել, դալկանալ, ծանրանալ։

257. Գրի՛ր, թե յուրաքանչյուր նախադասության մեջ գործողություն կատարողն ո՞վ է, և ընդգծի՛ր այն բառը, որը հուշեց:

 

Օրինակ՝

Վերջերս այնտեղ հաճախ եք հյուր գնում: — Դուք:

 

Երկու հարյուր կիլոմետր կտրել, եկել եմ, որ մի բան հարցնեմ:- ես

Ծաղկած ճյուղը քո այգու եղրևանուց ես կտրել: — դու

Շան վզին փոքրիկ ռադիոընդունիչ էր ամրացրել: — նա

Անձավում ճանճի մեծության թռչուններ տեսանք: — մենք

Հետաքրքիր բան եք մտածել: — դուք

Մեզ ամեն տարի այցելում են: — նրանք

 

258. Նախադասությունից այնպիսի բառ հանի՛ր, որ նախադասության միտքը չփոխվի (փորձի՛ր բացատրել, թե ինչո՞ւ է այդպես):

Ես անհամբեր սպասում եմ նոր թռիչքի:

Դու հանգիստ նստել ես, կարծես ոչ մի տեղ էլ չես գնալու:

Մենք ամեն ինչ պատմել էինք, դու ավելացնելու բան չունեիր:

Նա որտեղի՞ց էր գտել այդ հին իրերը:

Նրանք անպայման կգան, դու սպասի՛ր:

Նա մեծահոգաբար թույլ տվեց, որ ես նորից սկսեմ:

Դու մի քիչ էլ սպասի՛ր, հետո գնա:

Դուք ամռանը սարերում եղել ե՞ք:

Անհամբեր սպասում եմ նոր թռիչքի:

            Հանգիստ նստել ես, կարծես ոչ մի տեղ էլ չես գնալու:

            Ամեն ինչ պատմել էինք, դու ավելացնելու բան չունեիր:

            Որտեղի՞ց էր գտել այդ հին իրերը:

            Նրանք անպայման կգան, սպասի՛ր:

            Նա մեծահոգաբար թույլ տվեց, որ նորից սկսեմ:

            Մի քիչ էլ սպասի՛ր, հետո գնա:

            Ամռանը սարերում եղել ե՞ք:

 

Օժանդակ բայի օգնությամբ միտքը չի փոխվում։ 

30 նոյեմբեր

 

Չորեքշաբթի

 

Լրացրո՛ւ  ինքնաստուգման թերթիկը։

Առանձնացրու գոյականները՝ խիզախ, բարի, գարուն, արև, երկար, վազել, ժամացույց, ջրել, գնալ, հրաշալի, լողալ,վազվզել, մաքուր, նավաստի։

Գարուն,արև, ժամացույց, նավաստի

Տրված բառերից կազմիր գոյականներ՝ իշխել, ճեղքել, գործել, շքեղ, ուսուցանել, դեղին, բժշկել, հյուսել:

 

Իշխան, ճեղք, գործ, ուսուցիչ , թող , բժիշկ , հյուս ։

Տրված գոյականները հոգնակի դարձրու՝ գլուխ, թվական, սենյակ, հարևան, ծառ, տեր, հարս, մարդ։

Գլուխներ , թվականներ , սենյակներ , հարևաններ , ծառեր , տերեր , հարսներ , մարդիկ 

Տրված բառերը դարձրու ածանցավոր՝ կաթ, խորհուրդ, գետ, ամպ:

Կաթնատու , խորհրդավոր , գետնախորշ , ամպոտ։

Լրացրո՛ւ բաց թողնված տառերը՝ ականջ-ղ, ա-բյուր, աղո-ք, ամբող-, վեր-լակ, արդուզար-, խեղ-ել, կես-ր, թղ-ադրամ, հո-նել, մա-թել, տար-րինակ, հն-րյա, օվկ-անոս, բար-ր, աման-րյա, թխվա-ք, ու-սուն, պատմվա-ք, եղ-այր ։

Ականջօղ, աղբյուր , աղոթք, ամբողջ , վերելակ , արդուզարդ , խեղդել , կեսօր , թղթադրամ, հոգնել , մաղթել , տարօրինակ , հնօրյա, օվկիանոս, բարձր, ամանորյա, թխվածք, ութսուն, պատմվածք, եղբայր։

https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSddG5E9TYPpuZOIFkVjrKMZUPkJQzwFg0fBiOuzAu1jCHXzrQ/viewform

Կարդա՛ և կրկնի՛ր անցած նյութը։ Գոյականի տեսակները

Գոյականի տեսակնեը

Լրացուցիչ աշխատանք

 

Կազմի՛ր առաջադրանքներ գոյականի տեսակների (անձնանիշ, իրանիշ, հատուկ, հասարակ) և թվի (եզակի, հոգնակի) վերաբերյալ։

Հինգշաբթի

 

01 դեկտեմբերի

261. Կետերի փոխարեն գրի՛ր ժամանակ ցույց տվող հիմա, վաղուց, շուտով (հետո) բառերից մեկը և ընդգծի՛ր այն բառը, որը հուշեց:

 

Ծանրություններ բարձրացնելը՝ որպես ուժեղանալու միջոց, վաղուց է հայտնի եղել:

 

Շուտով ծանրամարտի նոր թիմ են հավաքելու:

 

Հիմա տարեկան մոտ ութսուն հազար մարդ զբաղվում է ծանրամարտով:

 

Վաղուց ծանրամարտը մտցվել էր օլիմպիական խաղերի ծրագրի մեջ:

 

Շուտով ծանրամարտի նոր մրցաշար կանցկացվի:

 

Ծանրամարտիկը հիմա քրտնաջան պարապում է, որ հաղթի առաջիկա մրցումներում:

 

 

 

262. Կետերի փոխարեն գրի՛ր ժամանակ ցույց տվող շատ դարեր առաջ, հիմա, վերջերս, գալիք դարում բառերից ու բառակապակցություններից մեկը:

 

 

 

Աշխարհում կան երկրներ, որոնց բնակիչները (երկու միլիոն մարդ) վաղուց  խմելու մաքուր ջրից չեն օգտվում:

 

Հիմալայներում վերջերս հայտնաբերվել է քարե դարին բնորոշ քարանձավային մարդկանց զարգացում ունեցող անհայտ մի ցեղ:

 

Գիտնականներն ասում են, որ գալիք դարում երկրի վրա կլիմայական զգալի փոփոխություններ են լինելու:

 

Շատ դարեր առաջ աշխարհում մի հետաքրքիր արվեստագետ էր ապրում:

 

 

263. Գրի՛ր, թե յուրաքանչյուր նախադասության մեջ գործողությունը ե՞րբ է կատարվում, և ընդգծի՛ր այն բառը, որ հուշեց:

 

 

 

Օրինակ՝

 

Պատմություն եմ գրում ձկների մասին: – Հիմա:

 

 

 

Դելֆինների մասին ամեն ինչ ուզում եմ իմանալ: – Հիմա:

 

Նրանց մասին նոր գիրք է հրատարակվելու: – Հետո:

 

Դելֆինների կանչերը կուսումնասիրեմ ու ամեն ինչ կհասկանամ: – Հետո:

 

Այդ դելֆինը մի տղայի հետ իսկական ընկերություն էր անում: – Անցյալ։

 

Այդ գիտնականը զբաղվում է ծովային փոքրիկ, բայց մոլեգին մի ձկնիկի՝ «ծովային սատանայի» ուսումնասիրությամբ: – Հիմա։

 

264. Պարզի՛ր, թե տրված բառախմբերն ի՞նչ սկզբունքով են կազմված:

 

Ա. Շողում է, գտնում եք, վազում եմ, բերում եք, քշում է, կանչում եք, հիշում ենք, գտնում են:

 

Բ. Շողում էր, գտել եք, վազեց, բերեցիր, քշում էի, կանչել եք, հիշեցինք, գտանք:

 

Գ. Շողալու է, գտնելու եք, վազեմ, կբերես, քշելու եմ, կկանչեք, պիտի հիշենք, գտնեն:

 

 

 

Ա խմբի բառերը ցույց են տալիս ներկա։

Բ խմբի բառերը ցույց են տալիս անցյալ։

Գ խմբի բառերը ցույց են տալիս ապագա։

 

 

265. Նախադասությունը լրացրո՛ւ:

 

 

 

Բայն ունի երեք ժամանակ՝ Ներկա, Անցյալ և Ապառնի:

 

Երեխեք ջան, ընտրե՛ք որևէ արձակ ստեղծագործություն (կարող է լինել նաև մեր անցած ստեղծագործությունների շարքից), առանձնացրեք նախադասություններ՝ ընդգծելով բայերը (գործողություն ցույց տվող բառերը) և դիմացը նշեք դրանց ժամանակաձևերը (ներկա, անցյալ, ապառնի): 

Հատված Արևին ստեղծագործությունից.

Լուսաբացին հալվում էին  ( անցյալ) աստղերը ձնագնդերի պես, շառագունում էր (ներկա) արևելքը։ Արևի շողերը խաղում էին ( անցյալ) ամպերի հետ։ Ասես մի անտես ձեռք բյուր շողերով ամպի սպիտակ քուլաների վրա հազարավոր նախշեր էր նկարում( անցյալ),   որ մի քիչ հետո ( ապառնի) ավերի նույն շողերով, մի ուրիշը նկարի,( ապառնի)  մինչև արևը ծագի( ապառնի) ։

 

Գոլորշի էր բարձրանում ( ներկա) տերևների վրայից, ծաղիկների գունավոր թերթերից։ Գլխահակ ծաղիկները բարձրացնում էին( անցյալ)  իրենց գլուխը և նայում արևին, որ կեսօրին նորից խոնարհեն , երբ արևը թեժանա։

Նոյեմբերյան ամփոփում

 

Սոսե Ժամհարյան

5.2 Դասարան

 

• Նոյեմբեր ամսվա ընթացքում քանի՞ հրապարակում ես արել ուսումնական բլոգիդ <մայրենի լեզու> բաժնում։

 

Նոյեմբերի 07-11

 

Իմ ամենասիրելի սեբաստացի ընկերը

 

Նոյեմբերյան ֆլեշմոբ Մայրենի լեզու․ 4-5-րդ դասարաններ

 

” Իմ նվերը կրթահամալիրին” Ավետիք Իսահակյան Ընտանեկան ֆլեշմոբ նախագիծ

 

14-18 նոյեմբերի․ առաջադրանքների փաթեթ

 

15-11 առաջադրանք

 

Դասարանական աշխատանք

 

Իմ դպրոցի հրաշալիքները

 

21-25 նոյեմբերի առաջադրանքների փաթեթ

 

Ինչը կփոխեի իմ դրոցում

 

🍂🍂🍂Ցտեսություն ոսկեզօծ աշուն , Բարի գալուստ մեր գեղեցիկ Փաթիլներով ձմեռ⛄❄️

 

• Առանձնացրո՛ւ քեզ ամենից շատ դուր եկած առաջադրանքի հղումը։ 

 

21-25 նոյեմբերի առաջադրանքների փաթեթ

 

• Ամսվա ընթացքում <Ավ. Իսահակյան> նախագծի ընթացքում քանի՞ ստեղծագործություն ես ընթերցել։ Գրի՛ր վերնագրերը։

Երջանիկ խրճիթը

Անտուն գիշերներ

Նուկիմ քաղաքի խելոքները 

Մայրիկիս

Երգի հրապույրը

Ամենապիտանի բանը

• Արևի մոտ 

Այդ ոչինչը ես եմ 

• Ահմեդի ուղտը 

• Եղնիկը 

 

Նոյեմբեր ամսվա ընթացքում քանի՞ բանաստեղծություն ես բերանացի (անգիր) սովորել։ Նշի՛ր վերնագրերը։

 

Անտուն գիշերներ 

• Առավոտ

• Երկու սև ամպ 

• Ա՜խ, ի՜նչ լավ է սարի վրա 

• Արագածին 

Ծաղրածուն 

 

Ի՞նչ գիրք ես ընթերցել։ Նշի՛ր վերնագիրը և հեղինակի անունը։

 

• Ալան Ալեքսանդր Միլն — Վինի Փու  արջուկը

• Վահագն Աբրահամյան — Աշխարհի հրաշալիքները 

 

Ի՞նչ անհատական կամ ընտանեկան նախագիծ ես իրականացրել։ Նշի՛ր կատարածդ աշխատանքը և հրապարակի՛ր հղումը։

 

” Իմ նվերը կրթահամալիրին” Ավետիք Իսահակյան Ընտանեկան ֆլեշմոբ նախագիծ

 

 

Մասնակցե՞լ ես մայրենի լեզվի նոյեմբերյան ֆլեշմոբին։

 

Այո ✔️

Ոչ

 

Առանձնացրո՛ւ լեզվական այն առաջադրանքը, որը ամենից շատ ես հավանել։

21-25 նոյեմբերի առաջադրանքների փաթեթ

 

Մի քանի նախադասությամբ գրի՛ր քո դիտարկումները ամսվա ընթացքում կատարած աշխատանքների վերաբերյալ։

 

Ես շատ լուրջ եմ վերաբերվում  մայրենի լեզվի առաջադրանքներին։ Եվ փորձում եմ հնարավորինս անել։

Գնահատի՛ր ամսվա աշխատանքդ

 

Գերազանց եմ աշխատել

Լավ եմ աշխատել  ✔️

Դասերի ընթացքում անուշադիր եմ եղել

Թերացումներ ունեմ

Վատ եմ աշխատել

Ավելին կարող էի

Գնահատի՛ր աշխատանքդ միավորային սանդղակով։

 

2

3

4

5

6

7

8

9

10 ✔️

Пушок /28 ноября — 2 декабря/

Урок 2

В доме у нас жил ёжик. Когда его гладили, он прижимал иголки к спине и делался совсем мягким. Поэтому мы его назвали Пушком. Если Пушок был голодный, он бегал за мной, как собака. При этом он кусал меня за ноги, требуя еды. Летом я брал Пушка с собой в сад. Он бегал по дорожкам, ловил жуков и с аппетитом их съедал. Когда наступила зима, я перестал брать Пушка на улицу. Но вот однажды я собрался на санках с гор кататься и решил взять с собой Пушка. Взял я ящик, положил туда тряпку и посадил ежа, а сверху другой тряпкой закрыл, чтобы ему теплее было.Долго я катался с ребятами на санках, а потом мы решили пойти в деревню, чтобы посмотреть на убитого волка. Его только что охотники принесли. Я поставил санки с Пушком в сарай, а сам с ребятами побежал. Там, в деревне, мы с ребятами смотрели, как с волка снимают шкуру. Домой я пришёл поздно. О Пушке я вспомнил только на другой день. Побежал я в сарай к санкам. Смотрю – лежит мой Пушок, свернулся и не двигается. Взял я его в руки, но он даже не пошевелился. За ночь, видимо, замёрз и умер.

 

Я решил похоронить Пушка в саду, закопать в снег в том ящике, в котором он умер. Очень мне его было жалко. Но вот наступила весна, да какая тёплая! Один раз утром вышел я в сад. Там весной особенно хорошо – солнце светит, на деревьях первые листочки появляются. Вдруг смотрю, листья под деревом зашевелились. Что такое? Из-под старых листьев показывается знакомая мордочка, черные глазки смотрят на меня. Я бросился к ёжику. Через секунду я уже держал на руках Пушка, он обнюхивал мои пальцы и просил еды. Рядом на земле лежал ящик, в котором Пушок проспал всю зиму.

 

Подберите к следующим словам антонимы из текста.

Твёрдый-мягкий, сытый-голодный, снизу-сверху, холоднее-теплее, рано-поздно, день-ночь, холодный-теплый, плохо-хорошо.

 

Найдите в тексте ответы на вопросы и прочитайте их.

1. Где жил ёжик?

Ежик жил в доме у мальчика.

2. Почему его назвали Пушком?

Когда его гладили, он прижимал иголки к спине и делался совсем мягким. Поэтому его назвали Пушком.

3. Куда мальчик положил ёжика, когда пошёл кататься на санках?

Он положил его в сарай в каробку и накрыл двумя тряпками что бы ежик не замёрз.

4. Куда пошли ребята, чтобы посмотреть на убитого волка?

Они пошли в деревню.

5. Что увидел мальчик, когда вернулся в сарай за Пушком?

Он увидел что ежик замёрз и умер.

6. Где похоронил ёжика мальчик?

Он похоронил ежика в саду.

7. Что увидел мальчик в саду, когда вышел туда весной?

Он увидел чёрные глазки смотрящего. Он увидел что ёжик жив.

 

Согласны ли вы с тем, что…

1. Пушок разрешал себя гладить и умел просить еду.

 Да, я согласна.

2. Однажды мальчик взял ёжика с собой кататься на санках.

Да, я согласна.

3. Пушок замёрз в сарае и умер.

Нет, не согласна, он спал.

4. Весной мальчик нашёл в саду нового ёжика.

Нет, не согласна.

 

Допишите предложения так, чтобы они соответствовали содержанию рассказа.

1. В доме у нас есть ёж 2. Мы назвали его Пушком, потому что он прижимал иголки к спине и делался совсем мягким 3. Летом я возил пушка собой на улицу 4. Я поставил санки с Пушком в сарай.

5. Но вот наступила весна да какая тёплая 6. Из-под старых листьев показывается знакомая мордочка.

1. В доме у нас жил ёжик

2. Мы назвали его Пушком, потому что он прижимал иголки к спине и делался совсем мягким.

3. Летом я брал Пушка с собой в сад.

4. Я поставил санки с Пушком в сарай, а сам с ребятами побежал.

5. Но вот наступила весна да какая тёплая!

6. Из-под старых листьев показывается знакомая мордочка, черные глазки смотрят на меня.

 

 

Прочитайте текст. Скажите, что нового вы узнали о ежах.

Ёж – животное небольшого размера. Длина его тела составляет 20– 30 см. У взрослых ежей обычно пять–шесть тысяч игл, у молодых – около 3 тысяч. Ёж охотится в ночное время. Часто можно увидеть на картинке или в мультфильме ёжика с румяным яблоком на спине. Кто это видел? Никто не видел. Но все думают, что яблоки и грибы ёжик запасает себе на зиму. На самом деле ежам не нужны запасы, потому что зимой ежи… спят. Впадают в спячку с ноября по апрель. Во время спячки ёж совершает всего один вдох в минуту, а температура его тела падает до 1,8 °C. Во время спячки ёж расходует подкожный жир, накопленный летом. Ежи питаются жуками, червяками и ящерицами.

Я узнала очень много про ёжёв.

 

Найдите в тексте ответы на вопросы и прочитайте их.

1. Сколько игл у ежа?

У взрослго 6000, а у молодого 3000.

 

2. Почему ёж не делает запасов на зиму?

Потому что он в спит всю зиму.

 

3. Когда ёж впадает в спячку?

Зимой.

 

4. Чем питаются ежи?

Червями, жуками и ящерицами.

 

Прочитайте о еже.

Лежала между ёлками подушечка с иголками.

Тихонечко лежала, потом вдруг убежала. Сердитый недотрога живёт в глуши лесной

Иголок очень много, а нитки не одной.

Текст «Пушок» читать, расказывать.

Էթնա հրաբուխ

 

Այս հրաբուխը գտնվում է Սիցիլիա կղզու Կատանիա քաղաքի վրա: Այն աճում է մոտ 500.000 տարի և ունեցել է մի շարք ժայթքումներ, որոնք սկսվել են 2001 թ .: Սիցիլիայի բնակչության ավելի քան 25% -ը ապրում է Էթնա լեռան լանջերին, որը կղզու եկամտի հիմնական աղբյուրն է, ներառյալ գյուղատնտեսությունը (հրաբխային հարուստ հողի շնորհիվ) և զբոսաշրջությունը:

 

Ավելի քան 3.300 մետր բարձրության վրա այն եվրոպական մայրցամաքի ամենաբարձր և ամենալայն օդային հրաբուխն է, Միջերկրածովյան ավազանի ամենաբարձր լեռը և Իտալիայի ամենաբարձր լեռը Ալպերից հարավ: Այն արևելքից նայում է Հոնի ծովին, արևմուտքից և հարավից ՝ Սիմիտո գետին, իսկ հյուսիսից ՝ Ալկանտարա գետին:

Հրաբուխը զբաղեցնում է մոտ 1.600 քառակուսի կիլոմետր տարածք, ունի հյուսիսից հարավ մոտ 35 կիլոմետր տրամագիծ, շրջագիծը մոտ 200 կիլոմետր և ծավալը ՝ մոտ 500 քառակուսի կիլոմետր:

 

Seaովի մակարդակից մինչև լեռան գագաթը, տեսարանների և բնակության վայրի փոփոխությունները զարմանալի են, ինչպես նաև նրա հարուստ բնական հրաշքները: Այս ամենը յուրահատուկ է դարձնում այս վայրը արշավականների, լուսանկարիչների, բնագետների, հրաբխագետների, հոգևոր ազատության և երկրի ու դրախտի բնության սիրահարների համար: Արեւելյան Սիցիլիան ցուցադրում է լանդշաֆտների լայն տեսականի, բայց երկրաբանական տեսանկյունից այն առաջարկում է նաև անհավատալի բազմազանություն:

Նրա երկրաբանական բնութագրերը ցույց են տալիս, որ Էթնա հրաբուխը ակտիվ է եղել նեոգենի վերջից (այսինքն ՝ վերջին 2,6 միլիոն տարի): Այս հրաբուխն ունի մեկից ավելի գործունեության կենտրոն: Մի քանի երկրորդական կոն ձևավորվում են լայնակի ճեղքերում, որոնք տարածվում են կենտրոնից դեպի կողմերը: Լեռան ներկայիս կառուցվածքը առնվազն երկու խոշոր ժայթքման կենտրոնների գործունեության արդյունք է:

Ընդամենը մոտ 200 կիլոմետր հեռավորության վրա, անցնելով Մեսինա, Կատանիա և Սիրակուզա նահանգներով, կան երկու տարբեր տեկտոնական թիթեղներ `տարբեր ժայռերի տեսակներով` մետամորֆ ժայռերից մինչև հրաբխային ժայռեր և նստվածքներ, սուբդուկցիոն գոտի, բազմաթիվ տարածաշրջանային խզվածքներ: Էթնա լեռը, Էյոլյան կղզիներում գործող ակտիվ հրաբուխները և հնագույն հրաբխային գործունեության սկզբնաղբյուրները Իբլեոս լեռների սարահարթում:

 

Էթնա լեռան տակ կա հաստ նստվածքային նկուղ, որը կարող է հասնել 1.000 մետր բարձրության ՝ դարձնելով հրաբխային ժայռի հաստությունը կուտակված 500.000 տարվա ընթացքում կազմում է մոտ 2.000 մետր:

 

Հրաբխի ներքևի նստվածքային ժայռերի հյուսիսային և արևմտյան կողմերը միոցենյան կավե-պղտորված հաջորդականություններ են (ձևավորվում են օվկիանոսյան հոսանքների միջոցով առաջացած նստվածքներով), մինչդեռ հարավային և արևելյան կողմերը հարուստ ծովային նստվածքներ են Պլեյստոցենից:

 

Ընդհակառակը, այս հրաբխի հիդրոերկրաբանության շնորհիվ տարածքը ջրով ավելի հարուստ է, քան մնացած Սիցիլիան: Իրականում լավան շատ թափանցելի է, գործում է ջրատարի պես և նստում է ոչ ծակոտկեն, անթափանց նստվածքային հիմքի վրա: Մենք կարող ենք Էթնա լեռը պատկերացնել որպես հսկայական սպունգ, որը կարող է կլանել ձմեռային անձրևը և գարնանային ձյունը: Այս ամբողջ ջուրն անցնում է հրաբխի մարմնով և ի վերջո դուրս է գալիս աղբյուրներից, հատկապես անթափանց և թափանցելի ժայռերի շփման մոտ:

2002-2003 թվականների ընթացքում, երկար տարիների ընթացքում հրաբխային ժայթքումների ամենամեծ շարանը արտանետել է մոխրի հսկայական սյուներ, որը հեշտությամբ կարելի է տեսնել տիեզերքից ՝ Լիբիա, Միջերկրական ծովի մյուս կողմում:

 

Ժայթքման ժամանակ սեյսմիկ ակտիվության պատճառով հրաբխի արևելյան կողմը սահեց երկու մետր ներքև, և հրաբխի եզրին գտնվող շատ տներ կառուցվածքային վնասներ կրեցին: Հրաբխի ժայթքումն ամբողջովին ավերել է հրաբխի հարավային կողմում գտնվող Ռիֆուջիո Սապիենցան:

 

Կան բազմաթիվ տեսություններ, թե ինչու է Էթնա հրաբուխն այդքան ակտիվ: Ինչպես Միջերկրածովյան այլ հրաբուխներ, ինչպիսիք են Ստրոմբոլին և Վեզուվը, գտնվում է սուբդուկցիայի սահմանում, և աֆրիկյան տեկտոնական ափսե այն մղվում է Եվրասիական ափսեի տակ: Չնայած դրանք աշխարհագրորեն մոտ են թվում, բայց Էթնա հրաբուխն իրականում շատ է տարբերվում այլ հրաբուխներից: Այն իրականում այլ հրաբխային աղեղի մաս է: Էթնան, ուղղակի սուզման գոտում նստելու փոխարեն, իրականում նստում է հենց դրա դիմաց:

 

Գտնվելով Աֆրիկյան ափսեի և Իոնի միկրոշրջանի միջև առկա ակտիվ խզվածքի վրա, նրանք միասին սահում են Եվրասիական ափսեի տակ: Ներկայիս ապացույցները ենթադրում են, որ շատ ավելի թեթև իոնային թիթեղները կարող են կոտրվել, որոնցից մի քանիսը հետ են մղվել աֆրիկյան շատ ավելի ծանր ափսեներից: Մագման անմիջապես Երկրի թիկնոցից ներծծվում է թեքված իոնային թիթեղից գոյացած տարածքով:

 

Այս երևույթը կարող է բացատրել Էթնա ժայթքման արդյունքում առաջացած լավայի տեսակը, նման խորը ծովի խորշերի երկայնքով արտադրված լավայի տեսակին, որտեղ թիկնոցի մագման ստիպված է լինում անցնել ընդերքով: Այլ հրաբուխներից լավան այն տեսակն է, որն առաջանում է ոչ թե թիկնոցի շերտի ժայթքումից, այլ գոյություն ունեցող ընդերքի հալեցման արդյունքում:

Այս հրաբխի ամենաազդեցիկ հետաքրքրություններից են հետևյալը.

 

• Հայտնվել է «Աստղային պատերազմներ» ֆիլմում

• Եղել են լավայի հոսքերը վերահսկելու մի քանի փորձեր, որոնք սպառնում էին ոչնչացնել Կատանիա քաղաքը:

• Ստրատավոլկան է: Այս տեսակի հրաբուխները համարվում են ամենավտանգավորներից մեկը `իր պայթյունների պատճառով, որոնք խիստ պայթյունավտանգ են:

• Էթնայի անունը նշանակում է «այրվում եմ»:

• Հրաբխի լավայի մի մասը 300.000 հազար տարեկան է: