Контрольная работа для учеников 6 класса (на уроке).

1 задание. Выделите обращения.

 

1. [Аркадина:] Милый, сын ,когда же начало?

 

Господа, начало! Прошу внимания!.. О вы почтенные, старые тени, которые носитесь в ночную пору над этим озером, усыпите нас! (Чехов)

 

2. Дорогая моя, хорошая, чистая, будьте моей женой! (Чехов)

 

3. Горе тебе, город Казань, едет толпа удальцов собирать невольную дань с твоих беззаботных купцов (Лермонтов).

 

4. Спящий в гробе ,мирно спи, жизнью пользуйся живущий (Жуковский).

 

5. Как любил, Кавказ мой величавый ,твоих сынов воинственные нравы (Лермонтов).

 

6. Кто, волны вас остановил, кто оковал ваш бег могучий! (Пушкин)

 

7. Не зови ,меня ты воля, не зови в поля! (Блок).

 

8. Приснись мне ,на лыжах бегущая Сольвейг ,не дай умереть не увидев тебя! (Прокофьев)

 

2 задание. Выберите нужную букву.

 

Зага(д, т)ка, задви(ж, ш)ка, запове(д, т)ь, изги(б, п), изгоро,т)ь, изумру(д, т), книголю(б, п), кра(б, п), лоша(д, т)ка, набе(г, к), надба, ф)ка, нахо(д, т)ка, обра(з,с), побе(г, к), подогре(в,ф), сороконо(ш, ж)ка, сортиро(ф, в)ка, черте, ш), боро, т)ка, босоно(ж, ш)ка, взгля(д, т), дру(г,к), е(т, д)кий, желе, с)ка.

 

3 задание. Запишите глаголы по образцу.

 

Образец: вить — вьешь, вьют.

 

Лить-льешь, льют

пить-пьешь,пьют

ждать-ждешь,ждут

звать-зовешь,зовут

спать-спишь,спят

сидеть-сидишь,сидят.

 

4 задание.Образуйте от слов сущ. при помощи суффиксов и выделите их

 

.-ец/-иц(а):

хлебец, кашица, морозец, книгкнижица, сюжетец, метелица

 

.-ечк/-ичк:

блюдечка, семечка, пуговичка, мельничка, Сонечка.

 

5 задание. Прочитайте текст. Определите его основную мысль.

 

«Проливной дождь»

 

Погода стала меняться. Из-за далёкого горизонта неслись и приближались низкие облака. Солнце выглянуло из-за туч, мелькнуло в голубом просвете и исчезло. Потемнело. Налетел резкий ветер. Он зашумел тростником, бросил в воду сухие листья и погнал их по реке. «Дождь пойдёт», — проговорила Нина. Ветер налетает с новой силой, морщит гладь реки, а потом стихает. Зашуршал камыш, и на воде появились кружки от первых капель. Река покрылась пузырьками, когда сплошной полосой хлестнул проливной дождь. Валерка громко закричал: «Бежим, ребята!» Но вот ветер утих, появилось солнце. Редкие капли дождя падали на землю. Они повисали в траве, и в каждой капле отражалось солнце.

В тексте описаны явления погоды. Ветер, Ливень, Дождь. Как всё происходит при этом.

 

 

«Գարունը այնքան ծաղիկ է վառել» շարադրություն

 

Գարնանը ամեն ինչ շատ պայծառ է։ Գարնանը ամեն ինչ ծաղկում է՝ ծաղիկ, խոտ, ծառ, մրգեր։ Գարունը ամենալավ եղանակն է ծաղիկներ նվիրելու, այգիներում շրջելու , աշխատելու համար։Գարունը նաև իմ սիրած եղանակն է, որովհետեւ այն գժոտ է։ Գարունը իր հետ բերում է քնքշություն սեր, ջերմություն: Եվ զուր չէ ասված `

 

Գարունը այնքան ծաղիկ է վառել

 

Գարունը այնպես պայծառ է կրկին

 

ՈՒզում եմ մեկին քնքշորեն սիրել

 

ՈՒզում եմ անուշ փայփայել մեկին:

18.03.2024 ՏԱՍՆՈՐԴԱԿԱՆ ԿՈՏՈՐԱԿՆԵՐԻ ԳՈՒՄԱՐՈՒՄԸ

1071. Կատարե՛ք գումարում.

ա)

բ)

գ) 

դ) 

ե)

զ)

1072. Կատարե՛ք գումարում.

 

ա ) -(1/2+3/4)=4/6

բ ) — ( 8,75+1,25)=-10

գ ) -(3,7+6,23)=-6,6

դ ) -(4,38+2,04)=-6,42

ե ) -(1,0001+2,456)=-3,457

զ ) -(18,203+0,411)=-18,614

1074. Կատարե՛ք գործողությունները.

ա ) 2+7/18=43/18

բ ) 1+15,07=16,07

գ ) 100,096

դ ) 4117

ե ) 10,836

զ ) 23,0001

1075. Լուծե՛ք հավասարումը

ա ) z = 0,635

բ ) z = 142,21

գ ) z = 100028

դ ) z = 5691,303

1076. Կատարե՛ք գործողությունները.

ա) 8,01×10+20,984×100

80,1+20,984×100

80,1+2098,4

2178,5

բ) 45,33×100+18,566×10

4533+18,566×10

4533+185,66

4718,66

1077. Տրված են 3,25 , 10,02 , 0,64 թվերը: Նրանցից կազմե՛ք տարբեր գումարներ և հաշվե՛ք դրանք:

«Այրի կինը և որդին» 

Ընթերցի՛ր և պատրաստվի՛ր քննարկման՝ «Այրի կինը և որդին»  առակը։

Առաջադրանքներ՝

ա . Ի՞նչ էր անում այրի կինը և ինչպե՞ս բացատրեց իր արարքը։

Այրի կինը կաթի մեջ ջուր էր լցնում և խաբում։

բ .  Ինչո՞ւ որդին շուտ եկավ տուն և ի՞նչ պարզաբանում տվեց մորը։

Տղան շուտ եկավ տուն, որովհետև այծերը խեղդվեցին: Իսկ մայրիկին բացատրեց, որ մայրիկի լցրած ջուրը դարձավ հեղեղ և այծերին խեղդեց:

գ .  Ի՞նչ կցանկանաս ասել այրի կնոջը և նրա տղային:

Ես կցանկանամ այրի կնոջը,  որ հարևաններին էլ չխաբի իր ջրով բացված կաթով։

Իսկ տղային խորհուրդ կտամ, որ մայրիկի նկատմամբ ուշադիր լինի, որպեսզի իր մայրիկը էլ չխաբի։

դ . Քո կարծիքով՝ իսկապե՞ս մի շերեփ ջուրն էր հեղեղ դարձել, թե՞… ։

Իմ կարծիքով մի շերեփ ջուր չէր, այլ ուժեղ անձրև եկավ և այն այնքան ուժեղ էր, որ այծերին քշեց , լցրեց գետը։

 

Արտաշեսյան թագավորության կազմավորումը

Փոքր Ասիայի Մագնեսիա քաղաքի մոտ Ք.ա.190թ. տեղի ունեցած ճակատամարտում Սելևկյանները պարտություն կրեցին Հռոմից։ Ստեղծված նպաստավոր միջազգային իրադրություններից օգտվելով՝ Ք.ա. 189 թ. Արտաշեսը Մեծ Հայքում և Զարեհը Ծոփքում վերականգնեցին անկախությունը։ Հռոմը, որին ձեռնտու էր իր հակառակորդ Սելևկյան տերության թուլացումը, անմիջապես ճանաչեց նրանց անկախությունը։

 

Մեծ Հայքի նորահռչակ թագավորությունն իր հիմնադրի անունով կոչվում է Արտաշեսյան։

 

Նույն ժամանակ անկախացավ նաև Փոքր Հայքը։ Ք.ա.180-ական թթ. Փոքր Հայքի արքան Միհրդատ Երվանդականն էր։ Քիչ ավելի ուշ՝ Ք.ա.163 թ.անկախություն է ձեռք բերում նաև Կոմմագենեն, որը նախկինում Մեծ Հայքի բաղկացուցիչ մասն էր։ Այդպիսով՝ Ք.ա.2-րդ դարից կային 4 հայկական թագավորություններ՝ Մեծ Հայքը, Փոքր Հայքը, Ծոփքը և Կոմմագենեն։

 

Արտաշես 1-ը և հայկական հողերի միավորումը։ Սելևկյան պետությունն արել էր ամեն ինչ, որ թուլացնի Հայաստանը։ Ք.ա.201-190 թթ. ընթացքում Ծոփքից բացի Մեծ Հայքից անջատվել էին սահմանամերձ այլ շրջաններ ևս։ Առիթից օգտվել էին նաև այլ պետությունները՝ նվաճելով հայկական մի շարք տարածքներ։

 

Արտաշես 1-ի (Ք.ա. 189-160) առաջնահերթ խնդիրներից էր Մեծ Հայքից անջատված տարածքները վերադարձնելը։ Նա Մարաստանից (Ատրպատականից), Վրաստանից, Պոնտոսից, իսկ ավելի ուշ՝ Սելևկյան տերությունից հետ գրավեց և Մեծ Հայքին վերամիավորեց անջատված շրջանները։

 

Փաստորեն Արտաշես 1-ը Մեծ Հայքի մեջ վերամիավորեց հայկական տարածքների մեծագույն մասը։ Այդ պատճառով էլ հույն պատմիչ Պոլիբիոսը նրան անվանում է «Հայաստանի մեծագույն մասի կառավարիչ»։

 

Զարեհի մահից հետո Արտաշես 1-ը փորձեց Մեծ Հայքին միացնել նաև Ծոփքի թագավորությունը։ Դա, սակայն, չհաջողվեց։ Այդ ծրագիրը հետագայում իրականացրեց Արտաշես 1-ի թոռը՝ Տիգրան Մեծը։

 

Արտաքին քաղաքականության մեջ ևս Արտաշես 1-ը հասավ լուրջ ձեռքբերումների։ Ք.ա. 183-179 թթ.Փոքր Ասիայի տարածքում 5 փոքր պետություններ պատերազմ էին մղում միմյանց դեմ։ Որպես տարածաշրջանի 2 ազդեցիկ ուժեր՝ Հռոմեական պետությունն ու Մեծ Հայքը միջամտեցին պատերազմի դադարեցման համար։ Հաշտության պայմանագրի կնքման ընթացքում Արտաշես 1-ը կարողացավ ընդարձակել Փոքր Հայքի տարածքը Պոնտոսի հաշվին։ Նրա նպատակը հայկական բոլոր հողերը մեկ թագավորության մեջ միավորելն էր։

 

Նա վարում էր իր հակառակորդ Սելևկյան տերությունը թուլացնելու քաղաքականություն։ Երբ Մարաստանի սատրապ Տիմարքոսն ապստամբեց Սելևկյանների դեմ և իրեն հռչակեց անկախ թագավոր, Արտաշես 1-ը օգնեց նրան իր զորքերով։

 

Հարցեր և առաջադրանքներ

 

1. Ե՞րբ է տեղի ունեցել Մագնեսիայի ճակատամարտը։ Ի՞նչ նշանակություն է ունեցել այն Հայաստանի համար։

Այն տեղի է ունեցել Ք.ա. 190-ին։ Այդ վիճակից օգտվելով Արտաշեսը՝ Մեծ Հայքում, և Զարեհը՝ Ծոփքում վերականգնեցին անկախությունը։

2. Ո՞վքեր վերականգնեցին Մեծ Հայքի և Ծոփքի անկախությունը։

Արտաշեսը՝ Մեծ Հայքում, և Զարեհը՝ Ծոփքում։

3. Ե՞րբ են անկախացել Ծոփքը և Փոքր Հայքը։ Ո՞վ էր Փոքր Հայքի արքան Ք.ա. 180-ական թթ.։

Ծոփքը անկախացել է Ք.ա. 189-ին և այդ նույն ժամանակում անկախացավ նաև Փոքր Հայքը։

4.Ե՞րբ է գահակալել Արտաշես 1-ը։

Արտաշես I-ը գահակալել է Ք.ա. 189-160 թվականներին։

5. Ե՞րբ և ու՞մ գլխավորությամբ է հռչակվել Կոմմագենեի անկախ թագավորությունը։

Կոմմագենն անկախացել է Ք.ա.163-ին։

6. Ո՞ր երկրներից է Արտաշեսը հետ գրավել հայկական հողերը։

Վրաստանից, Մարաստանից, Պոնտոսից, Սելևկյան պետություններից և այլն։

7. Ինչու՞ է հույն պատմիչ Պոլիբիոսը Արտաշես 1-ին անվանել «Հայաստանի մեծագույն մասի կառավարիչ»։

Արտաշես Մեծը  եղել է շատ հզոր և հպարտ թագավոր, իզուր չէ  հույն պատմիչ Պոլիբիոսը   ասել, որ Արտաշես Մեծը Հայաստանի մեծագույն մասի կառավարիչն է: Արտաշես Մեծի մասին մենք կարող ենք ասել, որ նա շատ նպատակասլաց մարդ է, քանի որ ուզում էր միավորել ամբողջ Հայկական պետությունները և ոչ միայն Հայկական այլ նաև գրաված հողամասերը:

8. Ներկայացրեք Արտաշես 1-ի արտաքին քաղաքականության արդյունքները։

 

 

 

 

 

Գործնական քերականություն

139. Հաց բազմիմաստ բառը նախադասությունների մեջ գործածի´ր քեզ հայտնի բոլոր իմաստներով:

 

Մի կտոր հաց կբերես, որ խնդրեմ։

Նա իր հացը ուտել է։ — Նա կպատժվի։

Ես նրան հաց ու ջուր եմ տվել։ — Ես նրան կերակրել եմ։

140. Տրված բառերը գործածելով՝ պատմություն հորինի´ր:

Երիտասարդ, վառ, ծամեր, ծաղրել, ծնունդ, ծառ, թուփ, բարձր, ծանր:

Պապիկս հիշում էր: Երբ նա երիտասարդ էր շատ եր սիրում տնկել թփեր: և հենց, որ դրանք մեծաում և բարձրանում էին նա տանում էր ուրիշ տեղ ծանր ծանր: Նա ուզում էր պատրաստեր ծառեով մեծ այգի, բայց նրան բոլորը ծաղրում էին, ասում էին, որ նրա արածը չի ստացվի: Նրա ծամերը կախվել էին մինչև նրա վիզը, բայց նա շարունակում էր վառ տնկել ծառեր: Մի օր երբ նա վերջացրեց տընկելը, նա կանչեց իր ծնունդին իր բոլոր ընկերներին, ովքեր նրն ծաղրում էին և նրանք հավեժ մնացին ընկերներ:

141. Շարքի բոլոր բառերր, բացի մեկից, նույն ձևով են կազմված: Գտի´ր օրինաչափությանը չենթարկվող բառը:

 

ա) Տարեվերջ, հրաշամանուկ, ամանոր, մեծահոգի, փրկագին:

 

բ) Դասաժամ, հողագունդ, մանրազնին, մանրախնղիր, սեղանատամ:

 

142. Տրված բարդ բառերի իմաստները բառակապակցություններով արտահայտի´ր:

 

Հանքափոր, գրագետ, պատմագիր, խաղագիրք, խնդրա­գիրք, խնդրագիր:

 

Հանքափոր — հանքում աշխատող

Գրագետ — իմացող, խելացի

Պատմագիր — պատմություն գրող

Խաղագիրք — խաղերի գիրք

Խնդրա­գիրք — խնդիրների գիրք

Խնդրագիր — խնդիր գրող

 

144. Փակագծերում տրված բառերը (բայերը) գրի´ր պահանջված ձևով:

 

Մի դաշտային մուկ հյուր կանչեց մառանում ապրող մկա­նը: Հյուր մուկը եկավ ու (որոշել) որոշեց մինչև աշուն մնալ: Նա մի քանի հատիկ (գտնել) գտավ, ցեխակոլոլ արմատներ կրծեց (կրծել) ու ասաց (ասել).

 

— Չէ՜, թշվառ մրջյունի նման ես ապրում: Քեզ հետ համե­մատած՝ ես աոատության մեջ եմ ապրում: Գնանք՝ տես:

 

Նա դաշտային մկանը համոզեց (համոզել) ու տարավ (տանել) տուն: (Ցույց տալ) Ցույց տվեց հացը, ալյուրը, թուզը, մեղրը, և հյուրի աչքերը հաճույքից պսպղացին (պսպղալ): Նա զամբյուղից պանիր էր ուզում վերցնել, բայց հանկարծ դուռը բացվեց (բացվել): Մկներր լեղաճաք փախչեցին (փախչել), մտան (մտնել) ծակը, ծվծվալով իրար սեղմելով (սեղմվել) ու մնացին (մնալ), մինչև ոտնաձայները լռեցին (լռել): Հետո դաշտամուկր նորից դուրս սողաց (սո­ղալ), դնչիկը երկրարեցրեց (երկարել) փոքրիկ թզին, բայց նորից ինչ-որ մեկը ինչ-որ բանի համար ներս մտավ (ներս մտնել), և մկներն էլի թաքնվեցին (թաքնվել): Թեկուզ և հյուր մուկը սոված Էր, բայց (ասել) ասաց. 

-Մնաս բարո՛վ, սիրելի´ս, քեզ եմ թողնում քո ամբողջ հարստությունը, որ հազար ու մի վտանգի, ահ ու դողի հետ Է կապված: Ավելի լավ Է՝ ես էլի խոտ ու արմատ կրծեմ:

 

146. Կետերի փոխարեն գրի´ր փակագծերում տրված համապատասխան բառը կամ արտահայտությունր:

 

Ծառերին արթնացնողր քամին էր (քամին էր, քամիներ):

 

Այս օրվանից հետո շատ քամիներ (քամին էր, քամիներ) են փչել: Տարբեր պարեր (պարեր, պար էր) են սովորեցնում դպրոցում:

Դա չտեսնված մի պար էր (պարեր, պար էր):

 

Պարտեզի բոլոր ծաղիկները (սպիտակ են, սպիտակեն):

Եթե բոլոր ծաղիկներր միանգամից (սպիտակ են, սպիտա­կեն) ու միևնույն բույրը արձակեն, լա՜վ կլինի:

 

Թող հենց հիմա աչքերը (փակ են, փակեն) ու քնեն:

Բոլոր դռները (փակ են, փակեն), մի՞թե տանը մարդ չկա: Անծանոթ համ էր (համ էր, համեր), այդ մրգից չէի կերել:

Տարբեր խոհարարների եփած նույն անունով ճաշերը տարբեր (համ էր, համեր) ունեն:

Ինչ օգտակար հատկություններ ունի երիցուկը

Դեղատնային երիցուկ  լատին Matricária chamomílla պատկանում բարդածաղկավորների Compositae ընտանիքին։ Բուրումնավետ, միամյա բույս է։ Երիցուկի ամենատարածված տեսակն է։ Հայկական տարանուններն են՝ օշոշ, հավածաղիկ, արգանդախոտ, խնծադեղ, կոկոռճիկ, կուծուռի, լալապնդիկ։

 

Բույսն ունի մի քանի տեսակներ և նմանակներ։

 

Գերմանացիները բույսն անվանում են Matricaria recutita։ Հին գերմաներենում բույսը կոչվել է camomila, armanmila, ramumilum։ Երիցուկի բոլոր տեսակների ծաղկակալն արտահայտված կոնաձև է, սնամեջ։ Երիցուկ դեղատնայինի լեզվակավոր տերևները հաճախ թեքված են ցողունի ուղղությամբ։

 

Հայտնի է Pyrethrum roseum տեսակը, որի հայրենիքը Հայաստանն է։ Բույսի բարձրությունը հասնում է մինչև 70 սմ-ի, տերևները մանր են, փետրաձև, կտրտված, իսկ ծաղկափթթությունները խոշոր են՝ մինչև 7-8 սմ տրամագծով, հասարակ են, կիսալիաթերթ կամ լիաթերթ, սպիտակ, վարդագույն, մուգ կարմիր։ Լուսասեր է, ձմեռադիմացկուն։ Առաջին տարում առաջացնում է տերևային վարդակ, երկրորդ տարվա հունիս-հուլիսից սկսում է ծաղկել։

Առաջադրանքներ

995. Արտահայտե՛ք մետրերով և գրի՛ առեք տասնորդական կոտորակի տեսքով.

ա) 03,2 մ

բ) 1,5 մ

գ) 25,83 մ

դ) 18,162 մ

ե) 79,041 մ

զ) 0,875 մ

1026. Թվանշաններով գրե՛ք կոտորակը.

ա) զրո ամբողջ մեկ հարյուրերորդական,

0,01

բ) յոթ ամբողջ քսանհինգ հազարերորդական,

7,25

գ) երեսուներկու ամբողջ տասնութ տասհազարերորդական,

32,018

դ) զրո ամբողջ երկու հարյուր երեսունյոթ հազարերորդական,

0,238

ե) մինուս հարյուր ութսունյոթ ամբողջ երեք հարյուր իննսուն

հազարերորդական։

-187,039

1027. Ի՞նչ հայտարար ունի այն տասնորդական կոտորակը, որը կարդացվում է հետևյալ կերպ՝

ա) քսանհինգ ամբողջ քսանհինգ հարյուրերորդական,

25,25 = 25 25/100

բ) զրո ամբողջ երեք հարյուր ութսունչորս հազարերորդական,

0,384 = 384/1000

գ) յոթ ամբողջ մեկ տասհազարերորդական։

7,0001 = 7 1/10000

1055. Գործվածքի 1 մետրն արժե 8,5 հազար դրամ: Ի՞նչ կարժենա այդ

գործվածքի 10 մետրը։

10 · 8,5 = 85 հազար դրամ:

1056. 100 կգ կոնֆետի համար վճարել են 72,5 հազար դրամ: Ի՞նչ արժե

այդ կոնֆետի 1 կիլոգրամը:

72,5 ։ 100 = 0.725