Մարմնի մասերով դարձվածքներ

Ականջը կտրել-տղա նշանել, նշան դնել

ականջը բամբակ կոխել-չլսելու տալ, խուլ ձևանալ

ականջ անել- լսել, ունկնդրել

ականջ դնել- լսել, գաղտնաբար լսել ուրիշի ասածը, հետևել

ականջը գցել- իմաց տալ, տեղեկացնել

ականջը դինջ- խաղաղ, հանգիստ

ականջը դռանը- անհամբեր որևէ լուրի սպասել

ականջը լարել- լսողությունը լարել, մեծ ուշադրությամբ լսել

ականջը ծակ- շուտ լսել, խոսքը բանի տեղ չդնող

ականջը ծանր- լսողությունը թույլ` վատ, կիսախուլ

ականջը կախ- գաղտնի խոսակցություններ լսելու պատրաստ

ականջը ձայնի- որևէ լուրի սպասել

ականջը ոլորել-խիստ պատժել

ականջը սրած- ուշադրությունը լարած

ականջը սուր- լավ լսողություն ունեցող

ականջը տանել- ձանձրացնել

ականջն ընկնել- լսելի դառնալ

ականջի հետևը գցել- անտեսել

ականջի ծայրով լսել- մի բանն իմիջիայլոց լսել

ականջին հասնել- լսվել

ականջին օղ անել- միշտ հիշել` պահել մտքում

ականջի տակ- շատ մոտ

ականջի տակ քորել- հեգնել, ծաղրել

ականջները թափահարել- բան ցհասկանալ

ականջները տնկել- ուշադրությունը լարել

ականջներին չհավատալ- լսածին չհավատալ

ականջովը լսել- անձամբ լսել

ականջովը թան չարժե- բոլորովին անարժեք

ատամները հաշվել- չարաշահել

ահա թե որտեղ է թաքնված շան գլուխը- ահա թե ինչումն է գաղտնիքը

ամբողջ սրտով- սրտանց

այրված սրտին մխիթարանք- մեկի վշտացած սրտին գոհացում

անոսկոր լեզու- բանբասող, շաղակրատ

անցավ գլուխը ավետարանի տակ դնել- խառը գործերի մեջ մտնել

անունը բերան բերել- մեկին հիշատակել

անունը լեզվի ծայրին լինել- մեկի անունը հիշելուն մոտ լինել

անունը ծամոն դարձնել- մեկի մասին շատ խոսել

անփորձ աչք- ոչ հմուտ

աշխարհը աչքին սևանալ- ոչնչի նշանակություն չտալ

աշխարհը գլխին փլվել- մեծ դժբախտության հանդիպել

աշխարհի աչք- բոլորի կողմից սիրված

աշխարհի աչքը հանել- բոլորին զարմացնել

աչք ածել- չորս կողմ նայել

աչքալուսանք տալ- ուրախ դեպքի մասին լուր հաղորդել

աչքաթող անել- անուշադրության մատնել

աչք առնել- չար աչք դիպչել

աչք դնել- հավանել

աչքերը արյուն կոխել- գազազել

աչքերը բաց կուլ տալ- բոլորի աչքի առաջ յուրացնել

աչքերը բաց պահել- ուշադիր լինել

աչքերը բաց մնալ- զարմանալ

աչքերը բացել- ինքնագիտակցության բերել

աչքերը բացվել- այլևս միամիտ չլինել

աչքերը գետին գցել- ամաչել

աչքերին թոզ փչել- խաբել

աչքերը կայծակներ արձակել- խիստ զարմանալ

աչքերը կապել- խորամանկությամբ խաբել

աչքերը ճակատը թռչել- խիստ զարմանալ

աչքերը ճպճպացնել- անմիտ հայացքով նայել

աչքերը շաղվել- լավ չտեսնել

աչքերը չհեռացնել- մեկին սևեռուն նայել

աչքերը չռել- զարմացած նայել

աչքերը պլշել- ակնապիշ նայել

աչքերը վազեցնել- արագ աչքի անցկացնել

աչքերը փախցնել- հայացքը փախցնել, ամաչել, վախենալ

աչքերը փոս ընկնել-նիհարել

աչքերը քոռանան- ցավակցության արտահայտում

աչքերի առաջ մթնել- վախից աչքերը մթնել

աչքերի լույսը մարել- կուրանալ

աչքերի մեջ կարդալ- կռահել դիմացինի մտադրությունը

աչքերի մեջ նայել- առանց վախենալու մի բան անել

աչքերին լույս գալ- երջանկանալ

աչքերից կայծեր թափվել- ուժեղ հարված ստանալ

աչքերից կրակ թափել- խիստ բարկանալ

աչքերով ուտել- թշնամությամբ նայել

աչքն անկուշտ- ագահ

աչքը բաց գնալ- մի բանի կարոտով մնալ

աչքը բաց լուսացնել- չքնել

աչքը դեռ չթարթած- անմիջապես

աչքը թեքել- ուշադրությունը հեռացնել

աչքը ծակ- անկուշտ

աչքը կոխել- երեսով տալ

աչքը հանել- մեծ վնաս պատճառել

աչքը շոռ- ցանկասեր

աչքը սուր- լավ տեսնող

աչքի անցկացնել- հապճեպ կարդալ

աչքի տակ ունենալ- նկատի ունենալ

աչքի գրող- ատելի

աչքի փուշ- սաստիկ ատելի

աչքով աչք չունենալ- չսիրել

աչք փակել- չտեսնելու տալ

աջ թև- մեկի վստահելի օգնական

ականջը քար գցել- խոչընդոտել

առյուծի սիրտ- համարձակ

ատամը բռնել- ուժը պատել

ատամի ժանգով ապրել- խիստ նեղության մեջ լինել

ատամները թափել- դառնալ անզոր

ատամները սրել- պատրաստվել հարձակման

ատամ ունենալ- ոխ ունենալ

Արգոսի աչքեր- ծածուկ

բախտը երես դարձնել- ձախորդության հանդիպել

բախտի գլխին քար գցել- իր հաջողությունից հրաժարվել

բախտից երես առած- հղփացած

բանը գլուխ բերել- գործն ավարտել

բանը ականջի հետևը գցել- անուշադրության մատնել

բաց աչքով- անքուն

բաց բերան- անգաղտնապահ

բաց ձեռք- առատաձեռն

բաց ճակատ- ազնիվ

բաց սիրտ- անկեղծ

բաց սրտով- մեծ ուրախությամբ

բեռը ուսից գցել- իրեն հանգիստ համարել

բերանը բաց մնալ- հիանալ

բերանը լեզու դնել- տոն տալ

բերանը ջուր առնել- լուռ մնալ

բերանը փակել- լռեցնել

բերանի թիքեն կտրել- ապրուստից զրկել

բերանը մտնել- խիստ մոտիկ կանգնել

բերանին տալ- հանդիմանել

բերանից գեշ- հայհոյասեր

բերանից խոսք քաշել- մի բան իմանալ

բերան ծռել- խնդրել

բերանում լեզուն չորանալ- պապանձվել

բուկը պահել- չափավոր լինել

գեշ աչքով նայել- չսիրել

գիրկ գրկի- գրկախառնված

գիրկն ընկնել- հեշտությամբ տրվել

գլխահան անել- մոլորեցնել

գլխատակին փափուկ բարձ դնել- խաբել

գլխից հանել- մոռանալ

գլխի ընկնել- հասկանալ

գլխի մազի չափ- անթիվ

գլխում մեխել- հիշողության մեջ ամրապնդել

գլխին ավետարան կարդալ- համոզել

գլխին բերել- վնաս պատճառել

գլխին ճաթա դառնալ- գլխացավանք դառնալ

գլխին զոռ տալ- անմիտ բաներ ասել

գլխին կիտել- իր մոտ հավաքել

գլխին փորձանք բերել- անհաջողության մեջ գցել

գլխի վրա շուռ տալ- շրջել

գլուխը դարմանով լի- հիմար

գլուխը ուտել- սպանել

գլուխ հանել- հասկանալ

գլուխը շոյել- համոզել

գլուխը պայթեցնել- շատ մտածել

դանակը ոսկորին հասնել- համբերությունը սպառվել, այլևս չդիմանալ

դատարկ գլուխ- հիմար

դատարկ ձեռքով- առանց նվերի

դդումի գլուխ- հիմար

դեմքը բացվել- զվարթանալ

դեմքը թթված- մռայլ

դեմքը կորցնել- մոռացվել

եզոպոսյան լեզու- այլաբանական լեզու

երես առած- լկտի

երես առ երես- իրար դեմ դիմաց

երես դարձնել- արհամարել

երեսը բացվել- համարձակ դառնալ

երեսը գետնին քսել- ստորանալ

երեսը շրջել- երես դարձնել, արհամարել

երես պինդ- համառ

երեսի քողը պատռել- անամոթ

զենքը ձեռքին- զինված

էշի ականջում քնած- տխմար

ընտանիքի գլուխ- տան տղամարդ

թաց աչքի կարոտ- դժբախտությունից զերծ

թևաթափ անել- հուսահատեցնել

թեթև ձեռքով- առանց երկար մտածելու

թևերը թուլանալ- վհատվել

թևերի տակ առնել- հովանավորելկ

թևերի տակ բարձ դնել- շողոքորթել

թիկունքին կանգնել- պաշտպանել

թիկունքին հարվածել- մտերիմին հարվածել

թիկունք դարձնել- փախչել

թռչունի թևով- շատ արագ

ինչ սրտով- ինչ տրամադրությամբ

ինքն իր սրտով- իր հոժար կամքով

իրար աչք մտնել- իրար հավանել

իրար ատամի տալ- իրար փորձել

իրար բերանից պատառ հանել- իրար դեմ պայքարել

իր բերանով խնդրել- անձամբ խնդրել

իր գլուխը լալ- ծանր վիճակը ողբալ

լայն սիրտ ունենալ- համբերատար, բարի

լեզվի կապերն արձակել- անկաշկանդ

լեզվին տալ- անտեղի խոսել

լեզվի տակ մնալ- չկարողանալ պատասխանել

լեզվով խայթել- վիրավորել

լեզուն բացվել- երկար լռելուց հետո սկսել խոսել

լեզուն ծամել- չհամարձակվել

լեզուն կարճ- համարձակություն չունեցող

լեզուն երկար- համարձակ խոսող

խելքը գլխին- խելացի

խելքը գլխին պահել- զգոն լինել

խելքը գլխից թռչել- խելքից զրկվել

խելքը գլուխը գալ- խելոքանալ

խոսքը բերանում մնալ- կիսատ մնալ

խուլի ականջին քարոզ կարդալ- անիմաստ խոսել

ծանր ականջ- խուլ

ծանր գլուխ- անընդունակ

ծանր լեզու- դանդաղախոս

ծանր ոտ- հղի կին

ծով աչքեր- մեծ աչքեր

ծուռ քիթ- խորամանկ

կոկորդը պատռել- բարձր գոռալ

կոկորդին դեմ առնել- մի բան չկարողանալ մարսել

կոկորդին հասնել- համբերությունը հատնել

կոկորդին նստել- մեկին ստիպել

հողը գլխիդ- անեծք` մեռնես

հոնքերը կիտել- տխրել

հոնքերը վեր բարձրացնել- զարմանալ

հոնքը շինելու տեղ աչքն էլ հանել- մի բան ուղղելու փոխարեն ավելի փչացնել

ձեռը բերանին հասնել- կարողանալ ապրուստը հոգալ

ձեռ ու ոտը խառնվել- շփոթվել

ձեռ ու ոտ ընկնել- աղաչել

ձեռ առնել- ծաղրել

ձեռքը դեմ անել- մուրալ

ձեռք բերել- գտնել

ձեռ ու ոտից ընկնել- հոքնել

ձեռքը բաց- առատաձեռն

ձեռքերը լվալ- պատասխանատվությունը իր վրայից գցել

ձեռքը թափահարել- անտարբեր լինել

ձեռքերը շփել- շատ ուրախանալ

ճակատը բաց- համարձակ

ճակատը դեմ անել- ընդդիմանալ

ճակատից այն կող չտեսնել- նեղմիտ, սահմանափակ ունակությունների տեր

մազերը բիզ-բիզ կանգնել- սաստիկ վախենալ

մազերը փետտել- սգալ

մազը կտրած- անամոթ

մազի չափ- շատ քիչ

մազից կախված լինել- վտանգավոր վիճակում ընկնել

մատը մատին չխփել- ոչինչ չանել

մատը բերանում մնալ- զարմանքից ապշել

մատը խառը- մասնակից ինչ – որ բանի

մատը վերքին դնել- չարիքի բուն պատճառը ցույց տալ

մատը վրան դնել- տիրանալ

մատի վրա խաղացնել- խաբել

մատից հոտ քաշել- գուշակել

մատի փաթաթան անել- բանբասանքի առարկա դարձնել

մատները հետը լիզել- շատ համեղ լինել

մատով անել- մոտենալու նշան անել

մատների արանքով նայել- իմիջիայլոց

մաքուր սրտով- անկեղծորեն

մատ թափ տալ- սպառնալ

մեխի գլուխ- անզոր

մեծ բերան- անբարտավան

մեծ կտորը ականջը թողնել- ոչնչացնել

մեջք մեջքի տալ- իրար օգնել

մի ոտքը գերեզմանում- մահամերձ

մկան սիրտ ունենալ- վախկոտ լինել

շան բերան- լկտիաբար հայհոյող

շան բերանը ոսկոռ գցել- կաշառք տալ` լռեցնելու համար

շան երես ունենալ- ամոթի զգացում չունենալ

ոտը կարպետի չափով մեկնել- չափը ճանաչել

ոտը բացվել- գնալ գալը հաճախանալ

ոտը կախ- սպասողական վիճակ

սատանի աչք ունենալ- սրատես լինել

սիրտ տալ- ոգևորել

ուղտի ականջում քնած- անտեղի

ուսերը վեր քաշել- զարմանալ

ուս ուսի տալ- համերաշխ հանդես գալ

փայտի գլուխ- բթամիտ

փափուկ սիրտ- նրբազգաց

փորը լիքը սատանա- խաբեբա

փորը խաբել- քիչ սննդով քաղցը հագեցնել

փորը պատռվել- սաստիկ նախանձել

փորը վեց-վեց անել- սաստիկ քաղցած լինել

փորը օձ մտնել- վնասելու դիտավորությունից հանգիստ չունենալ

փորի գերի- որկրամոլ

փորի ցավ- ցանկություն

քթի մազ- բծախնդիր մարդ

քթից այն կողմ չտեսնել- սահմանափակ լինել

քթից բերել- հարամ անել

քթով-մռթով խոսել- դժգոհ խոսել

քիթը բարձր- ամբարտավան

օձի լեզու- չարախոս, ճարտար լեզու